Leegstand van retailpanden
Sterke daling leegstand in Noord-Brabant
De leegstand van retailpanden is in Noord-Brabant sterk gedaald. Deze daling is ook groter dan in de rest van Nederland. Gemiddeld staan de panden wel langer leeg, doordat vooral het aantal kortdurend leegstaande panden is afgenomen. De daling van het aantal leegstaande panden vindt overal in Noord-Brabant plaats. Het aantal leegstaande panden neemt vooral af doordat deze panden een andere functie (bijvoorbeeld wonen) hebben gekregen of zijn gesloopt.
Het aantal en percentage leegstaande panden bestemd voor de retail is het afgelopen jaar sterk afgenomen. Er staat nu 7,5% van de totale retailvoorraad leeg ten opzichte van bijna 8,7% vorig jaar (rapport 3.1, pagina 1). In de provincie Noord-Brabant nam het aantal leegstaande panden sterker af dan gemiddeld in Nederland. Bijna een kwart van de totale vermindering van het aantal leegstaande panden betrof panden in Noord-Brabant. De relatieve leegstand in Noord-Brabant (7,5%) ligt nog altijd wel hoger dan in Nederland (6,8%).
In Noord-Brabant stonden er begin dit jaar 2.338 panden leeg die bestemd zijn voor de retail. Dat zijn er 420 minder dan het jaar daarvoor. Ten opzichte van het totale aantal panden in retail staat 7,5% leeg. Dit is het laagste percentage sinds 2013, maar nog altijd boven de 5% die als 'gezond' wordt gezien.
Van het oppervlak van panden voor de retail staat 6,6% leeg. Dit is op 2006 na het laagste percentage sinds 2004. De totale leegstaande oppervlakte is bijna 425.000 vierkante meter, een daling van bijna 100.000 vierkante meter (18%) ten opzichte van het jaar daarvoor.
Rapport 3.1 Ontwikkeling leegstand in Noord-Brabant (bron: Locatus, bewerking provincie Noord-Brabant)
Panden staan gemiddeld langer leeg
De afname van het aantal leegstaande panden is het grootst bij de panden die nog minder dan 1 jaar leeg staan. Dit aantal is verminderd van 909 panden begin 2021 tot 684 panden begin 2022 (rapport 3.1, pagina 2). Ook bij panden die langer leeg staan nam de leegstand af, maar minder dan bij de kortdurende leegstand. Gemiddeld staan de panden voor de retail dus langer leeg. Veel panden die leeg komen te staan, blijven langer dan één jaar leeg staan. Deze panden worden daarna vaak weer in gebruik genomen door de retail of krijgen een andere functie. Het aantal retailpanden dat tijdelijk in verbouw is nam toe van 245 naar 296. Mogelijk omdat de tijdelijke coronasluitingen werden gebruikt om de panden te verbouwen.
Leegstand daalt in heel Noord-Brabant
De leegstand daalt in alle regio's, typen gemeenten en typen winkelgebieden. Regionaal is de daling het grootst in de regio Zuidoost-Brabant (van 9,2% naar 7,5%) (rapport 3.2, pagina 1). Hierdoor hebben de regio's Midden- en West-Brabant nu de hoogste leegstand (respectievelijk 8,0% en 8,1%). In beide regio's is de leegstand ongeveer even hard gedaald (ongeveer 1%-punt). De regio Noordoost-Brabant heeft met 6,4% nog altijd de laagste leegstand in Noord-Brabant. Met uitzondering van Midden-Brabant ligt het leegstandspercentage onder het niveau van 2015.
Per type winkelgebied is de daling van de leegstand in 2021 het laagst bij de verspreide winkels (buiten bestaande winkelcentra) (rapport 3.2, pagina 2). Dit is het enige type winkelgebied waar de leegstand onder de 5% ligt. Bij de verspreide winkels is er een lichte dalende langjarige trend zichtbaar. In de dorps- en stadscentra ligt de leegstand met 11,1% nog altijd het hoogst (rapport 3.2, pagina 4). Ondanks de daling in het afgelopen jaar is er in de dorps- en stadscentra nog sprake van een stijgende trend. In wijkcentra is de leegstand het afgelopen jaar gedaald naar 7,4%. Op de langere termijn blijft de leegstand in wijkcentra stabiel. Op de woonboulevards daalt de leegstand vanaf 2016 (een jaar waarin er een sterke stijging van de leegstand te zien was) en is nu 6,2%.
In de verschillende typen gemeenten is de daling van de leegstand ongeveer even groot (rapport 3.2, pagina 3). In de middelgrote steden is de leegstand met 9% het hoogst. In de stads- en dorpscentra van deze gemeenten is de leegstand zelfs 15% (rapport 3.2, pagina 4). De leegstand in de grootste steden en in de overige gemeenten is nu ongeveer gelijk (bijna 7%).
Rapport 3.2 Ontwikkeling leegstand per regio, type gemeente en winkelgebied (bron: Locatus, bewerking provincie Noord-Brabant)
Veel leegstaande panden hebben een andere functie gekregen
De leegstand daalt vooral doordat panden aan de retailvoorraad worden onttrokken (figuur 3.1). Deze panden krijgen een andere functie (woningen, kantoren) of worden gesloopt. In 2021 nam het aantal leegstaande panden op deze manier met 376 af en deze hadden een totale oppervlakte van ruim 70.000 vierkante meter. De leegstand nam ook af doordat er meer leegstaande panden door de niet-detailhandel in gebruik werden genomen (365) dan dat er panden leeg kwamen te staan (302). Er zijn dus netto 63 leegstaande panden door de niet-detailhandel in gebruik genomen. Van de panden in gebruik door de detailhandel kwamen er 422 leeg te staan, 403 leegstaande panden werden weer in gebruik genomen. Netto kwamen er dus 19 winkels leeg te staan.
Figuur 3.1 Transformaties van leegstaande retailpanden tussen begin en eind 2021 (bron: Locatus, bewerking provincie Noord-Brabant)
Er zijn weinig verschillen tussen gebieden wat betreft de transformatie van leegstaande panden. Overal zijn leegstaande panden vooral getransformeerd naar andere functies. In Zuidoost-Brabant zijn er meer leegstaande panden in gebruik genomen door de detailhandel dan dat er winkels leeg zijn komen te staan. In de wijkcentra zijn relatief veel leegstaande panden weer in gebruik genomen door zowel detailhandel als niet-detailhandel.