Flinke woningbouwopgave door groei bevolking
Er is volgens de provinciale woningbehoefteprognose ook de komende jaren nog een flinke woningbouwopgave van 165.000 woningen tot 2035. Dit komt door een sterke huishoudensgroei, veroorzaakt door een hoge gemiddelde bevolkingsgroei van de afgelopen jaren, (18.700 personen in 2023) en steeds kleiner wordende huishoudens (meer alleenstaanden). Zie ook het onderdeel demografie. De ‘Bevolkings- en woningbehoefteprognose Noord-Brabant, actualisering 2023’ laat zien dat er de eerste 10 tot 15 jaar gemiddeld 13.500 woningen per jaar aan de voorraad toegevoegd moeten worden.
Woningvoorraad naar soort woning, Noord-Brabant
Bron: CBS Statline
Huidige woningvoorraad
De totale woningvoorraad van onze provincie laat een licht stijgende lijn zien, en telt op 1 januari 2023 ruim 715.000 koopwoningen en bijna 460.000 huurwoningen. De verhouding tussen koop- en huurwoningen is ongeveer gelijk gebleven.
In de jaren 2021, 2022 en 2023 zijn er gemiddeld 13.000 woningen per jaar bijgekomen. Daarvan komen er ongeveer 12.000 woningen per jaar bij door nieuwbouw. Ook zijn er overige toevoegingen, bijvoorbeeld door het herbestemmen van kantoorgebouwen of het splitsen van woningen en er worden ook woningen gesloopt. . Het jaar 2022 liet een ongekende groei zien van 13.900 woningen, in 2023 is de woningvoorraad met 12.500 minder sterk gegroeid. Verwacht wordt dat 2024 een nog minder ‘bouwjaar’ wordt.
Voor meer informatie over de provinciale woningbehoefte, zie de Monitor bevolking en wonen.
Woningvoorraad mutaties per jaar, Noord-Brabant
Bron/data: CBS Statline (* voorlopige cijfers)
Waardeontwikkeling woningen
De krapte op de huizenmarkt zorgt ervoor dat het verschil tussen de gemiddelde WOZ-waarde van (koop)woningen in Noord-Brabant, en de gemiddelde verkoopprijs van aangeboden (koop)woningen, groter is geworden de afgelopen jaren. In 2023 is de gemiddelde verkoopprijs echter licht gedaald, door de gestegen rente in dat jaar. Daardoor, en doordat nieuwbouw-koopwoningen een gemiddeld hoge WOZ-waarde hebben, is de WOZ-waarde van koopwoningen in 2023 zelfs hoger dan de gemiddelde verkoopprijs van bestaande woningen.
Gemiddelde WOZ-waarde woningen en gemiddelde vraagprijs van aangeboden woningen, Noord-Brabant
Bron: Dashboard Waar staat je gemeente, data: CBS Statline en Huizenzoeker.nl
Tevredenheid
De tevredenheid over woning en woonomgeving is heel licht afgenomen in de afgelopen jaren. Maar het overgrote deel (circa 85% in 2021) van de particuliere huishoudens is en blijft (zeer) tevreden over de woning en de woonomgeving. Volgens de Regionale Monitor Brede Welvaart van het CBS zit Noord-Brabant met deze tevredenheidscijfers in de middenmoot, vergeleken met andere provincies.
Tevredenheid met woning en woonomgeving, Noord-Brabant
Bron: Regionale Monitor Brede Welvaart - CBS, data: CBS
Leegstand verschillende type gebouwen
Van de verschillende type gebouwen zien we dat de procentuele hoeveelheid leegstand op 1 januari 2022 het hoogst is voor kantoren. Met een leegstandspercentage van 10%. Het leegstandspercentage voor winkels ligt op 1 januari 2022 rond de 8%. Van de industriepanden staat 8% leeg in 2022 en van het maatschappelijk vastgoed 5%. De gegevens over leegstand in de grafieken laten een trendbreuk zien vanaf 2020. Sindsdien wordt de leegstand op een iets andere wijze berekend, waardoor de gegevens iets hoger uitvallen. Daardoor is het lastig om een uitspraak te doen over de trend. Toch kunnen we over het geheel genomen wel zeggen dat de leegstandspercentages niet sterk veranderd zijn in de loop van de tijd. Voor 2022 valt op dat alle typen gebouwen een lichte daling hebben doorgemaakt ten opzichte van 2021 of dat de leegstand nagenoeg gelijk is gebleven.
Voor meer informatie en cijfers: zie Webviewer Leegstand in Noord-Brabant.
Rijksmonumenten
Het percentage Rijksmonumenten (niet-woonhuizen) waarbij de staat van onderhoud goed tot redelijk is de afgelopen jaren stabiel gebleven (in 2022 82,3%). Eind 2022 was in Noord-Brabant van circa 18% de staat van onderhoud matig tot slecht, en gemiddeld in Nederland ligt dit met circa 14% lager.
Staat van onderhoud niet-woonhuis Rijksmonumenten, Noord-Brabant
Bron/data: Erfgoedmonitor - Monument-online.nl
Culturele infrastructuur
De culturele infrastructuur blijft de laatste jaren in Noord-Brabant vrij constant. Het aantal theaterzalen, kunstorganisaties, bibliotheken, boekwinkels en andere culturele voorzieningen schommelt licht, maar geeft in de loop de jaren een stabiel beeld.
Gemiddelde afstand tot voorzieningen in kilometers, Noord-Brabant
De afstand tot voorzieningen verandert nauwelijks in de loop der tijd. De basisschool, het sportterrein, café e.d. en de huisartsenpraktijk bevinden zich gemiddeld genomen binnen 1 kilometer afstand.
Basisschool
0,7 km
Sportterein
1 km
Huisartsenpraktijk
1 km
Museum
4,2 km
Ziekenhuis (incl. buitenpolikliniek)
5,2 km
Podiumkunsten
4,9 km
Voortgezet onderwijs
2,5 km
Café e.d.
1 km
Poppodium
9,8 km
Bron: divers w.o. Regionale Monitor Brede Welvaart - CBS, CBS Statline en Dashboard Waar Staat Je Gemeente (data Sportterrein 2017)
Veiligheid: verkeersdoden
Een goed functionerend mobiliteitssysteem is op de eerste plaats veilig. Het aantal verkeersdoden in Noord-Brabant laat een wat grillig verloop zien de laatste jaren, in 2023 zijn er 120, wat een afname is ten opzichte van 2022. Het aantal verkeersdoden is gedurende corona lager geweest waarbij de correlatie tussen het aantal afgelegde kilometers en aantal verkeersdoden inzichtelijk wordt gemaakt (in 2020 en 2021 waren er respectievelijk 99 en 91 verkeersdoden te betreuren). In 2022 is het aantal verkeersdoden weer toegenomen naar 141. Ongeveer 17% van de verkeersdoden in Nederland valt in Noord-Brabant.
Verkeersdoden, Noord-Brabant
Bron/data: CBS Statline
Veiligheid: verkeersongevallen
Het aantal verkeersongevallen daarentegen laat op de Rijkswegen een stijgende lijn zien in Noord-Brabant vanaf 2020. In 2021 en 2022 neemt het aantal verkeersongevallen weer toe waarbij langzaam maar zeker weer naar precorona cijfers bewogen wordt. De verschillen tussen de wegbeheerders in aantal ongevallen per 1.000 meter weg zijn met name gerelateerd aan het aantal gereden kilometers op deze specifieke wegen. Op Rijkswegen rijdt veel verkeer waardoor de kans op een ongeval groter is, dit zegt echter niets over de vraag of Rijkswegen onveiliger zijn dan provinciale en gemeentelijke wegen.
Verkeersongevallen, Noord-Brabant
Bron: Staat van Mobiliteit en verkeersveiligheidstool Noord-Brabant
Mobiliteit: robuust en betrouwbaar
Van belang is ook dat het mobiliteitssysteem robuust en betrouwbaar is, en dat reizigers binnen een acceptabele tijd op hun bestemming aankomen. De maat waarmee we dit in kaart brengen is de voorspelbaarheid van de reistijd waarbij we in kaart brengen hoe betrouwbaar de reistijd in de ochtend- en avondspits is op basis van het jaargemiddelde. Concreet hanteren we hierbij een marge rondom het jaargemiddelde en tellen het aantal dagen waarbij de reistijd op een wegvak binnen deze marge valt. De betrouwbaarheid van de reistijd neemt de afgelopen jaren gestaag toe. De cijfers laten zien de reistijd tijdens de spits relatief volatiel is, waarschijnlijk mede veroorzaakt door de verschuiving van werkdagen naar de dinsdag en donderdag.
Mate van voorspelbaarheid van de reistijd tijdens de spits op het doorstromingsnetwerk, Noord-Brabant
Bron/data: NDW - Nationaal Dataportaal Wegverkeer, FCD - Floating Car Data
Reizigerskilometers
Op basis van het verkeersmodel is voor 2019 bepaald wat het aantal reizigerskilometers in Brabant naar modaliteit is. Daaruit blijkt dat ruim twee-derde van de totale reizigerskilometers per auto worden afgelegd. Het aantal overige reizigerskilometers is redelijk gelijk verdeeld over fiets, Openbaar Vervoer en vracht.
Reizigerskilometers 2019, Noord-Brabant
Bron/data: Verkeersmodel Provincie Noord-Brabant (BBMA)
Mobiliteitsgroei opvangen: bewuster en flexibel reizen
Om de groei van de mobiliteit op te vangen is een transitie nodig naar flexibel en bewust reizen. Het aantal deelauto’s per 100.000 inwoners laat een stijgende lijn zien van 3,1 in 2014 tot 17,8 in 2020, maar daarna weer een daling naar 15,7 in 2021 en 10,5 in 2022. Naast een mogelijk effect van corona waarbij mensen meer behoefte hadden aan een eigen auto is ook de beschikbaarheid van gegevens over verschillende deelconcepten afgenomen.
Deelauto's, Noord-Brabant
Bron/data: CROW (*excl. peer to peer platforms)
Vermindering emissies door elektrificatie
Vanuit de klimaatdoelen is een drastische vermindering van onze CO2 -uitstoot nodig (zie de opgave Energietransitie, onder het thema Emissie).
Het aantal elektrische voertuigen groeit gestaag, in de volle breedte van voertuigtypen, zoals de grafieken laten zien voor Noord-Brabant.
Elektrische voertuigen, Noord-Brabant
Bron: RDW - Rijksdienst voor het Wegverkeer (met bewerking door RVO – Rijksdienst voor Ondernemend Nederland)
Groei elektrische voertuigen
Het aantal elektrische voertuigen groeit gestaag, in de volle breedte van voertuigtypen, zoals de grafieken laten zien voor Noord-Brabant.
Elektrische voertuigen, Noord-Brabant
Bron: RDW - Rijksdienst voor het Wegverkeer (met bewerking door RVO – Rijksdienst voor Ondernemend Nederland)
Landbouw en voedsel
Noord-Brabant is een vee-dichte provincie. De landbouwsector is onlosmakelijk verbonden met een vitaal platteland. Daarom is het belangrijk inzicht te hebben in de dieraantallen en veehouderijbedrijven in Noord-Brabant, alsmede de hoeveelheid stikstof en fosfaat in gebruikte mest op landbouwbedrijven. De landbouw is daarnaast een grote economische sector in Noord-Brabant. De cijfers hieronder gaan in op de omvang van de landbouwsector in termen van vee en grondoppervlakte. Als het gaat om andere aspecten van een vitaal platteland zoals afstand tot voorzieningen, verwijzen wij naar de tekst onder ‘cultuur, erfgoed & (nabijheid) voorzieningen’.
Uitstoot van stikstof en fosfaat
Tot 2004 is een duidelijke daling van stikstof en fosfaat in gebruikte mest zichtbaar. Na 2004 zijn er wat schommelingen te zien. In 2022 is er per hectare landbouwgrond gemiddeld 188 kg stikstof en 63 kg fosfaat uit dierlijke mest gebruikt in Noord-Brabant.
Stikstof en fosfaat in gebruikte mest op landbouwbedrijven, Noord-Brabant
Bron/data: CBS Statline
Aantal veebedrijven
In de periode 2016 – 2023 is het aantal veebedrijven ieder jaar afgenomen. Tussen 2022 en 2023 zien we een kleine toename in het aantal graasdieren. In 2023 waren er in Noord-Brabant nog 1.389 veebedrijven met hokdieren (vooral pluimvee en varkens) en 4.344 met graasdieren (rundvee, geiten, schapen en paarden). In Noord-Brabant hebben we relatief veel rundvee. Met wat schommelingen is het aantal runderen wel gedaald van circa 724.000 dieren in 2000 naar circa 592.000 dieren in 2023. Het aantal geiten is toegenomen tot ruim 185.000 in 2023. Bij de hokdieren gaat het met name om pluimvee waarvan het aantal sinds 2018 een daling laat zien, en uitkomt rond de 24,5 miljoen in 2023. Het aantal varkens laat wat schommelingen zien, en komt in 2023 uit rond de 5,0 miljoen.
Voor meer informatie, zie het Infoboard veehouderij.
Het infoboard veehouderij geeft inzicht in de emissies, brengt impact op de omgeving in beeld en bevat een vergelijking van dieraantallen met vergunning gegevens.
Bedrijven met vee, Noord-Brabant
Bron/data: CBS Statline
Graasdieren naar soort, Noord-Brabant
Bron/data: CBS Statline
Hokdieren naar soort, Noord-Brabant
Bron/data: CBS Statline
Landgebruik
De totale oppervlakte landbouwgrond in Noord-Brabant laat een dalende trend zien sinds 2000. Het merendeel van de grond is in gebruik voor ‘Grasland en groenvoedergewassen’. De oppervlakte van de grond die in gebruik is voor plantaardige teelten (akkerbouw en tuinbouw) daalde aanvankelijk, maar neemt vanaf 2015 weer toe tot 41% van de totale oppervlakte landbouwgrond in 2023.
Grondgebruik landbouw (=cultuurgrond), Noord-Brabant
Bron/data: CBS Statline
Grasland
Het grasland kan nog worden uitgesplitst in blijvend, natuurlijk en tijdelijk grasland. Vooral vanaf 2014 zien we zowel de oppervlakte blijvend grasland als natuurlijk grasland toenemen. Dat is goed voor onze bodem: minder bodemziekten, bemesting, drainage en onkruidbestrijding.
Grasland, Noord-Brabant
Bron/data: CBS Statline
Biologische landbouw
Het aandeel biologische landbouwbedrijven in Noord-Brabant stijgt en komt in 2022 uit op 2,3% van het totale aantal landbouwbedrijven.
Aandeel biologische landbouwbedrijven, Noord-Brabant
Bron/data: CBS Statline