Introductie
In de provincie Noord-Brabant is het goed toeven. Brabant is een top kennis- en innovatieregio met een prachtig landschap, mooie steden en gemoedelijke dorpen. Tegelijkertijd staat Brabant, net als andere provincies, voor grote opgaven, zoals de energietransitie, een klimaatproof Brabant en een concurrerende, duurzame economie. Deze opgaven staan beschreven in de Brabantse Omgevingsvisie ‘De Kwaliteit van Brabant’. Aan de hand van de vijf maatschappelijke opgaven uit de Brabantse Omgevingsvisie nemen we je in de Staat van Brabant mee door onze provincie. De Staat van Brabant beschrijft en verbeeldt hoe het ervoor staat met behulp van cijfers en grafieken. Deze cijfers maken we regelmatig actueel. Op die manier zie je een meerjarig beeld van ontwikkelingen. Met de Staat van Brabant geven we alleen inzicht in de stand van zaken. Het is dus geen monitor van beleid.
Hoe vindt de Brabander dat het gaat?
Sinds 2017 laten we door Het PON & Telos onderzoek uitvoeren naar hoe Brabanders denken over zaken die spelen in de samenleving. Dit gebeurt, net als in de Staat van Brabant, aan de hand van de vijf maatschappelijke opgaven uit de Brabantse Omgevingsvisie. Het rapport, Brabantse Burgers in Beeld 2024, geeft een gedetailleerd inzicht in het perspectief van Brabanders op de verschillende ontwikkelingen.
Dit is de Staat van Brabant - editie 2024
Bevolking Noord-Brabant groeit sterk
Op 1 januari 2024 heeft Noord-Brabant 2,645 miljoen inwoners. Na de uitzonderlijk hoge bevolkingsgroei van 2022 door de komst van duizenden Oekraïners, is de bevolkingsgroei in 2023 met 18.700 personen terug op het gemiddelde, maar nog wel hoge, niveau van de laatste jaren. De groei van de Brabantse bevolking komt vooral door buitenlandse migratie. De natuurlijke aanwas (geboorte minus sterfte) is de laatste jaren negatief. In 2023 stierven er 2.700 mensen meer dan er geboren werden. Het binnenlandse migratiesaldo is in 2023 verder onder de nullijn gezakt (-8.200). Dit komt voornamelijk doordat asielmigranten bij de eerste aankomst in het asielzoekerscentrum als buitenlandse migrant worden geregistreerd en vervolgens wanneer zij later verhuizen naar een woning of een andere asielopvang als binnenlandse migrant worden gezien. Onze provinciale bevolkings- en woningbehoefteprognose (uit 2023) laat zien dat er in 2050 naar verwachting zo’n drie miljoen mensen wonen in Brabant. Dat zijn ruim 150.000 mensen meer dan in de vorige prognose (uit 2020) werd verwacht. Samen met de vergrijzing en de individualisering zorgt deze hogere bevolkingsgroei voor een sterke groei van het aantal huishoudens (en dus de vraag naar woonruimte). Verwacht wordt dat er in Brabant in 2050 zo’n 1.445.000 woningen nodig zijn om in de woningbehoefte te kunnen voorzien, zo’n 85.000 woningen meer dan in de prognose uit 2020. Meer informatie over de bevolkingsontwikkeling in Noord-Brabant vind je in de Monitor bevolking en wonen en de meest actuele stand van zaken tref je aan in het Kwartaalbeeld woningmarkt Noord-Brabant.
Bevolkingsgroei - saldo van natuurlijke aanwas en migratie, Noord-Brabant
Bron: CBS Statline
Totale bevolkingsomvang, Noord-Brabant
Bron: CBS Statline , Provincie Noord-Brabant (prognose)
Groene en grijze druk, Noord-Brabant
Bron: CBS Statline , Provincie Noord-Brabant (prognose)
Databronnen met gegevens op regionaal niveau
Om te laten zien wat de staat van Brabant is, heb je indicatoren nodig. Er zijn landelijk en regionaal veel gegevens beschikbaar op die indicatoren. De Universiteit Utrecht en RaboResearch hebben bijvoorbeeld een Brede Welvaartindicator (BWI) 2017 ontwikkeld die de brede welvaart in één indicator samenvat, gebaseerd op veel verschillende onderliggende indicatoren. Deze gegevens zijn er op regioniveau. De Brabantse regio’s op brede welvaart iets boven het landelijk gemiddelde.
Met zo’n enkel cijfer dat is opgebouwd uit verschillende indicatoren uit verschillende thema’s kun je gemakkelijk tussen gebieden vergelijken, maar het is ook lastig te bepalen welke indicator zwaarder weegt.
Het CBS heeft daarom in de Regionale Monitor Brede Welvaart (CBS) niet gekozen voor een enkel cijfer, maar voor het samenhangend presenteren van verschillende indicatoren. Een andere monitor die we hebben gebruikt is het Dashboard Waar staat je gemeente? (VNG). Dit dashboard geeft informatie op regioniveau. Verder gebruiken we cijfers uit landelijke en sectorale monitors. Voor cijfers over bijvoorbeeld Energie gebruiken we de Klimaatmonitor (Rijkswaterstaat). Voor informatie over leegstand de Landelijke monitor leegstand (CBS). Voor Economie en Arbeidsmarkt gebruiken we onder meer Arbeidsmarkt InZicht en voor Natuur en Water onze provinciale monitor Brabant InZicht. Bij alle grafieken in deze Staat van Brabant zie je wat de bron is.