Maak water zichtbaar: meten, weten en aanpassen
Zelf aan de slag
Gaan we massaal minder lang douchen? Is gedragsverandering eigenlijk wel mogelijk? En welke opties hebben we nog meer om zuinig om te springen met drinkwater? In het laatste onderdeel van het symposium gaan deelnemers zelf aan de slag om uitvoerbare oplossingen te bedenken voor drinkwaterbesparing.
"Hoe ziet een kuub water eruit?"
In een grote zaal zitten de deelnemers verspreid over negen tafels. Aan elke overlegtafel neemt ook een designer plaats die, waar nodig, een ander licht kan schijnen op de discussies. Uit de gesprekken die we opvangen blijkt dat voor veel mensen water in huis onzichtbaar is. Hoeveel gebruiken we eigenlijk en hoe maak je dat inzichtelijk?
“Een kuub water zegt me niet zoveel.” “Dat is 1000 liter.” “Ja dat weet ik wel, maar hoe ziet het eruit? Hoeveel emmers water is een kuub?”
Na enthousiaste discussies, thee en cake presenteren de teams hun bevindingen.
Team 1
Ode aan het washandje
Dit team vindt het niet nodig om dagelijks te douchen, maar pleit voor wassen aan de kraan. Ze zien kansen in ketensamenwerking tussen hoveniers, installateurs, architecten en makelaars. Een eerlijke prijs voor watergebruik, doorberekend in de OZB-belasting zien zij wel zitten. Naast slecht gedrag doorberekenen, willen ze ook beloningen voor waterbesparing. Een SIRE-campagne ‘Elke druppel telt’ moet inwoners aanzetten tot waterbesparing
Team 2
Het waterbesparingsspel
Deze groep heeft een spel gemaakt in drie levels, waarbij je punten kunt scoren met waterbesparing en extra moet betalen bij minder goed gedrag. Met een slimme watermeter in huis zou je beter kunnen zien hoeveel water je gebruikt. Een gieter van tien liter is goed voor 5 keer de wc doorspoelen en met het regenwater dat je opvangt, kan je mooi je auto wassen. Het spel kan gespeeld worden door buurten onderling.
Team 3
De Brabantse watercoach komt naar u toe
Een coach die bij Brabanders thuis komt om te zien wat er nodig is en het dan gaat regelen: dat lijkt dit team een goede oplossing. Ze hebben meer ideeën: slimme meters op wijkniveau, meer betalen als je meer dan 100 liter water per dag gebruikt en scholieren betrekken bij waterzuinig zijn. Ook is het wedstrijdelement bij deze groep in trek: in 2035 moet Brabant Nederland hetzelfde doel halen als Vlaanderen, namelijk 70 liter water per persoon per dag. Lukt dat niet? Dan mag Vlaanderen beslissen of de Nederlandse provincie voortaan Belgisch wordt.
Team 4
Omkeren kan je leren
Waarom kunnen wij niet dezelfde regels hebben als in België?”, vraagt dit team zich af. Zij presenteren project N.A.T.: Noodzakelijke Aanpassingen voor de Toekomst. Een adviesorgaan van de overheid (Willie Waterbesparen) zorgt ervoor dat iedereen goed advies krijgt en maakt duidelijk wat de werkelijke waarde van water is. Een prijsprikkel kan waterbesparing stimuleren. “Koppel de waterzuiveringskosten aan het watertarief.” Ten slotte lijkt het hen een goed idee als het water dat je wegspoelt in flessen te zien is. Zo wordt het waterverbruik zichtbaarder.
Team 5
De Waterkamer
Een badkamer moet een waterkamer worden, waarin een transparante koker aangeeft hoeveel water je die dag verbruikt, zoals nu al het geval is in een hotel in Eindhoven. Een futuristische spiegel geeft als een slimme meter feedback over watergebruik, je wordt dikker afgebeeld als je te veel water verbruikt. Daarnaast vindt deze groep dat drinkwater duurder moet worden, met een beloning voor mensen die zuinig met water omgaan.
Team 6
Gebruik het water waar het valt
Voor dit team is het helder: “Copy-paste de Belgen: dat willen we allemaal, maar er is nu een belemmerende wetgeving.” Dit team heeft ook andere concrete plannen voor waterbesparing door in te zoomen op het huis. “De sociale norm is belangrijk”, zeggen ze. De interactie met buren kan daarom veel opleveren. Buurt-challenges: maak water besparen leuk met buurtactiviteiten en feestjes. Maak certificaten voor klimaatbestendige tuinen.
Team 7
Nieuwe regels
De leden van dit team ervaren in hun werk dat wet en regelgeving niet altijd meewerkt bij het uitvoeren van waterbesparende maatregelen. Zo mag er officieel geen spoelwater van de waterzuiveringsinstallatie van Brabant Water hergebruikt worden om sportvelden mee te beregenen. Terwijl dat veel kraanwater bespaart. Zij zien kansen in de woningbouwopgave: door collectieve woonvormen te ontwikkelen kan je zowel water besparen, als eenzaamheid tegengaan. Maar ook op dat vlak verloopt de vergunningverlening moeizaam. In het algemeen pleiten ze voor slimmere oplossingen voor hergebruik van water in de bouwopgave.
Team 8
De Onuitputtelijke aarde
“We willen een onuitputtelijk drinkwatersysteem maken door middel van vijf oplossingen,” zegt deze groep waterexperts en designers. De limiet: wat gebeurt er als er geen water uit de kraan komt? Laten we ‘Out of order’ stickers plakken bij kranen om bewustwording te creëren. Waterveiligheid: veilig voor wie? Wij draaien het om: Veilig voor water: vervuil het niet. Geen losse campagnes, maar structureel en samen met gemeentes, waterschap, provincie. Hergebruik water voor schoonmaken en het wateren van planten. En ten slotte: wees je bewust van je bredere waterverbruik: avocado’s kweken kost heel veel water, elke keer een schoon glas pakken en bij vergaderingen ongebruikte koffie en thee weggooien. Allemaal verspilde moeite en water.
Team 9
Water centraal
Dit team wil water centraal stellen. “Luister naar water”, zeggen ze. “Geef mij negen levens, hergebruik elke druppel”, zegt een vertegenwoordiger van water. “Ik wil schoon zijn, ik wil in balans komen, ik wil gehoord worden, put mij niet uit, ik heb ruimte nodig, ik wil mijn eigen weg vinden, ik wil een toekomst en ik wil beschermd worden.” Dat kan onder andere door lokale, natuurlijk zuivering, minder water onttrekken uit de bodem, het afkoppelen van regenpijpen, het gebruik van slimme meters, en duidelijke regelgeving. “Regel het gewoon”, adviseren ze ten slotte. “De urgentie is er, het móet gewoon nú.”


Verbeelding kan helpen
“Meer dan de helft van de mensen wil water besparen, maar weet vaak niet hoe”, concludeert dagvoorzitter Lucas de Man. “We horen over slimme meters, maar hoe geef je dat vorm? Hoe zorg je dat wat je leest ook begrepen wordt? Verbeelding kan helpen, je moet het water kunnen zien. Het gaat niet om cijfers, maar hoe je het ervaart.” Ten slotte spreekt hij alle aanwezigen aan op hun verantwoordelijkheid: “Wat is jouw concrete bijdrage aan deze doelen? Schrijf op een briefje waar jij persoonlijk mee bezig wilt gaan om waterbesparing mogelijk te maken. De briefjes plakken we op die muur. Dat is de muur van belofte. We gaan dat fotograferen en we gaan je eraan houden.”
Patronen herkennen
De waarde van de oogst zit niet in de individuele ideeën van de groepen. De waarde zit in de patronen die je erin herkent. En wat we met die patronen, die nieuwe inzichten, gaan doen. We gaan met die bril op naar de ideeën kijken. En we kijken goed naar waar de deelnemers zich individueel aan hebben gecommitteerd!