Klimaatproof
De temperatuur, regen, wind en/of zonneschijn… Via apps op de telefoon zien we wat voor weer het wordt. Maar hoe heeft de gemiddelde jaartemperatuur zich ontwikkeld de afgelopen decennia? Wat zijn oorzaken die de klimaatverandering versterken? En wat merken we van de klimaatverandering? We willen onze provincie ‘klimaatproof’ maken en dat kunnen we doen door de oorzaken van klimaatverandering aan te pakken (door de uitstoot van CO2 en andere broeikasgassen te verminderen) en/of door ons aan te passen aan het nieuwe klimaat (door beter om te gaan met droogte, hitte en wateroverlast).
Klimaatverandering
De gemiddelde temperatuur stijgt
Er zijn in Noord-Brabant twee weerstations waar temperatuurmetingen zijn: in Eindhoven en in Gilze-Rijen. De temperatuurmetingen laten zien dat de gemiddelde jaartemperatuur in Noord-Brabant stijgt. Dit zal naar verwachting doorzetten (zie KNMI - Klimaatdashboard).
Gemiddelde jaartemperatuur (in graden Celsius), weerstation Gilze-Rijen
Bron: Klimaatportaal Noord-Brabant, data: KNMI
Klimaatverandering door broeikasgassen
Klimaatverandering wordt veroorzaakt door broeikasgassen zoals CO₂. De totale uitstoot van broeikasgassen (CO₂, CH₄, N₂O, HFK, PFK en SF6) per inwoner daalt geleidelijk, maar is in Brabant wel hoog vergeleken bij andere provincies.
Totale broeikasgasemissies per inwoner, Noord-Brabant
2015
11,4
ton CO₂-equivalenten
2016
11,2
ton CO₂-equivalenten
2017
11,4
ton CO₂-equivalenten
2018
10,5
ton CO₂-equivalenten
2019
10,4
ton CO₂-equivalenten
2020
10,2
ton CO₂-equivalenten
Bron: Regionale Monitor Brede Welvaart - CBS, data: RIVM
Het wordt heter
Het wordt steeds warmer in Noord-Brabant. De gemiddelde temperatuur stijgt, maar er zijn ook steeds meer tropische dagen (dagen waarop het minstens 30 graden is). Dat biedt kansen voor recreatie en toerisme. Je kunt bijvoorbeeld vaker op een terrasjes zitten of gaan zwemmen. Maar er zijn ook risico’s door de hogere temperaturen. Kwetsbare mensen, zoals ouderen en jonge kinderen, kunnen bijvoorbeeld gezondheidsproblemen ervaren.
Het aantal tropische dagen stijgt. Op Klimaatportaal Noord-Brabant kun je in het klimaatverhaal van Noord-Brabant zien hoe dit aantal naar verwachting verder zal stijgen tot 18 tropische dagen per jaar in 2050. Hier vind je ook meer informatie over het klimaatverhaal van Noord-Brabant en over hoe hitte gevolgen heeft voor onze samenleving.
Aantal tropische dagen (> 30 graden) per jaar, weerstation Gilze-Rijen
Bron: Klimaatportaal Noord-Brabant, data: KNMI
Het wordt natter
Extreme neerslag leidt regelmatig tot wateroverlast. De laatste jaren zien we een toename van wateroverlast in Noord-Brabant. Ook hagelt en onweert het vaker. Omdat de temperatuur stijgt, is er ook meer waterdamp in de lucht (ruim 10% per graad opwarming). Buien worden hierdoor heviger waardoor er vaker overlast zal zijn. Meer informatie over hoe extreem weer gevolgen heeft voor onze samenleving kun je vinden op NAS-adaptatietool - Klimaatadaptatie.
Met de hevigere neerslag neemt ook het aantal zeer natte dagen toe. Dit zijn dagen waarop meer dan 25 mm neerslag valt. Op Klimaatportaal Noord-Brabant kun je in het klimaatverhaal van Brabant zien dat we in 2050 gemiddeld 4 zeer natte dagen per jaar zullen hebben. Omdat extreme neerslag vaak heel plaatselijk valt kunnen de verschillen binnen de provincie groot zijn.
Aantal zeer natte dagen (> 25 mm) per jaar, weerstation Gilze-Rijen
Bron: Klimaatportaal Noord-Brabant, data: KNMI
Het wordt droger
Door klimaatverandering kan het zijn dat het langere periodes droog is, vooral in de zomer. Voor Noord-Brabant heeft dit extra veel invloed, omdat ruim driekwart van de provincie op zand ligt en er in droge perioden weinig water beschikbaar is. Droogte heeft veel invloed op bijvoorbeeld landbouw en natuur. Meer informatie over hoe droogte gevolgen heeft voor onze samenleving kun je vinden op NAS-adaptatietool - Klimaatadaptatie.
In de maanden april tot en met september is altijd al sprake van een neerslagtekort. Dat betekent dat de verdamping groter is dan de hoeveelheid neerslag. Dit zal gaan toenemen. Er komt dan steeds minder water beschikbaar voor de groei van gewassen. Op Klimaatportaal Noord-Brabant kun je in het klimaatverhaal van Noord-Brabant zien dat in 2050 het neerslagtekort rond de 300 mm zal zijn, wat vergelijkbaar is met het erg droge jaar 2018.
Voor de opgave ‘klimaatproof’ is vanuit alle andere opgaven een bijdrage nodig om de gevolgen van extreem weer door klimaatverandering zoveel mogelijk te beperken.
Jaarlijks neerslagoverschot (mm), weerstation Gilze-Rijen
Bron: Klimaatportaal Noord-Brabant, data: KNMI
Voor de opgave ‘klimaatproof’ is vanuit alle andere opgaven een bijdrage nodig om de gevolgen voor de samenleving van extreem weer door klimaatverandering (hevige neerslag, langdurige perioden van droogte en extreme temperaturen) zoveel mogelijk te beperken.