‘Het klimaatprobleem is niet op gemeenteniveau op te lossen’
Woningcorporaties als een kartrekker
“Woningcorporaties worden vaak gezien als een van de kartrekkers in het klimaatadaptiever maken van een wijk.” Dat constateert Michel Bakermans van woningcorporaties Thuisvester en Woonkwartier. Als duurzaamheidsadviseur sluit hij regelmatig aan bij de klimaatdialogen in West-Brabant. “De mindset van de dialogen is goed, maar het is nog niet doeltreffend.”
Thuisvester en Woonkwartier hebben gezamenlijk zo’n 25.000 huurwoningen in zeven gemeenten in West-Brabant. Beide corporaties hebben duurzaamheid hoog in het vaandel staan en zijn bezig met het verduurzamen van hun woningen en de organisatie.
Op de agenda
Om die verduurzaming te realiseren, proberen de organisaties een bepaalde duurzaamheidsklasse te creëren bij hun woningen. “Over een paar jaar gaan we minder focussen op verduurzamen en meer op het integreren van circulariteit, klimaatadaptatie en CO2-vermindering”, aldus Bakermans. Op dit moment is klimaatadaptie dus nog maar een klein onderdeel van het duurzaamheidsbeleid. Concreet doen de woningcorporaties nog niet heel veel, maar zetten ze klimaatadaptatie vooral op de agenda. Bakermans geeft aan dat dit ook komt door het gebrek aan informatie dat op dit moment nog bestaat. “Het is vaak onduidelijk waar klimaatadaptieve maatregelen nodig zijn, omdat de kaarten waarop het gebaseerd is niet volledig zijn.”
'Veel kaarten geven geen compleet beeld van de klimaatadaptieve problemen in wijken’
Michel Bakermans I duurzaamheidsadviseur Thuisvester en Woonkwartier
Kaarten
Volgens Bakermans geven veel kaarten die de woningcorporaties voor ogen krijgen geen compleet beeld van de klimaatadaptieve problemen in de wijken. Deze kaarten zijn gebaseerd op hoogtedata, en daarom vaak niet helemaal betrouwbaar, zegt hij. “Een voorbeeld hiervan is de hittekaart van de gemeente Zundert. De landerijen op deze kaarten vielen op, want die waren allemaal extreem heet. Toen bleek dat die landerijen al geoogst waren; de landerijen waar nog maïs groeide waren een stuk minder heet.” Dit is belangrijke informatie, die je in je achterhoofd moet houden wanneer je zo’n kaart leest. En precies dat maakt het volgens Bakermans ook ingewikkeld.
Samenwerking
Vanwege deze problematiek is Thuisvester een samenwerking aangegaan met de gemeente Rucphen. De woningcorporatie heeft de informatie gedeeld over onder meer haar huizenbezit. De gemeente Rucphen gaat deze informatie plotten tegen de plekken waar warmtestress en wateroverlast ervaren worden. Op deze manier wordt dieper op de kaarten ingegaan om te checken of er daadwerkelijk overlast is op die plekken die de kaarten aangeven. Bakermans stelt ook voor om verzekeraars te betrekken bij het betrouwbaarder maken van de kaarten. Hun informatie zou inzicht kunnen bieden in bijvoorbeeld overstromingsklachten. Maar het bij elkaar brengen van al deze informatie om de kaarten zo betrouwbaar mogelijk te maken, is lastig.
Michel Bakermans met nieuwe regenton
‘We kunnen een rol spelen in het aanslingeren van de verandering’
Rol woningcorporatie
Volgens Bakermans worden woningcorporaties vaak gezien als een van de kartrekkers bij verduurzaming en het klimaatadaptiever maken van wijken. Hij vindt het vanzelfsprekend dat ze bekijken waar ze kunnen helpen. Bijvoorbeeld bij het identificeren van het probleem en het formuleren van een oplossing. “Het is voor ons veel makkelijker om een berging in een brandgang op een waterkoffer aan te sluiten, want beide kanten zijn dan van ons. We halen de hele stoep eruit, we leggen er een waterkoffer in en sluiten alle bergingen aan. Dit geldt ook voor de voorkanten van woningen; hemelwaterafvoer kunnen we relatief makkelijk aansluiten. Voor een particulier is dat ingewikkelder.” Bakermans voegt hieraan toe dat het voor een gemeente ook makkelijker is om één corporatie als aanspreekpunt te hebben, in plaats van een hele wijk. “We kunnen een rol spelen in het aanslingeren van de verandering.”
Een voorbeeld hiervan is de gemeente Halderberge. Daar is een straat geopend om het riool te vervangen, waterkoffers toe te voegen, en de hele straat weer netjes en toekomstbestendig te maken. Woonkwartier is hierbij betrokken om tuintjes voor de gevels aan te leggen. Bakermans: “Ondanks dat het eigendom van Woonkwartier stopt bij de gevel, komen er dus kleine tuintjes voor de woningen te liggen. Dit is in overleg gegaan met de huurders en de gemeente.”
Skyline Dinteloord
‘Het gaat om balans. Als die weg is, gaat het fout'
Nut klimaatdialoog
Bakermans is vrij kritisch over het nut van de klimaatdialogen in Noord-Brabant. “De mindset van de klimaatdialogen is goed, maar het is nog niet doeltreffend.” De woningcorporaties worden gevraagd om bij elke klimaatdialoog aanwezig te zijn. “Ik weet niet of de individuele gemeenten iets aan de dialogen hebben. Het is een enorme rompslomp en elke gemeente doet hetzelfde, maar ze luisteren niet naar elkaar. Ze zijn per gemeente het probleem aan het definiëren, terwijl dat probleem niet op gemeenteniveau op te lossen is.” Hij pleit voor een provinciale aanpak.
De methodiek die wordt gebruikt voor de Regionale Energie Strategie in West-Brabant, lijkt Bakermans ook passend voor klimaatadaptatie; samen, tegelijkertijd. Hij zou het liefste de diverse klimaatacties aan elkaar gekoppeld zien, omdat in de toekomst de verschillende problemen hoogstwaarschijnlijk ook samen aangepakt moeten worden. Het tegelijkertijd aanpakken van de verschillende problemen zorgt ervoor dat de problematiek breder getrokken worden. Bakermans: “Het probleem stopt niet bij de voordeur of de gemeentegrens. Het stopt ergens anders, en je zult er gezamenlijk per gebied, per provincie naar moeten kijken.”