De opgave
Duurzaamheid: wat bedoelen we daar nu precies mee? Om daar antwoord op te geven, kijken we naar een aantal opgaven en beleidsdocumenten van de provincie.
Duurzaamheid is voor de provincie een belangrijk uitgangspunt in al haar beleid. Brabant wil een provincie zijn die economische, sociale én ecologische vooruitgang boekt. Duurzaamheid heeft raakvlakken met meerdere beleidsterreinen van de provincie, zoals natuur, energie, circulaire economie en duurzame mobiliteit. Per beleidsveld is de invulling van duurzaamheid verschillend, maar bij alles een belangrijke randvoorwaarde bij wat we doen.
Om wat verder in te zoomen op wat duurzaamheid betekent voor het onderhoud en de infrastructurele projecten, kijken we naar twee kaderstellende documenten.
Strategisch Asset Management Plan
Ambities
De eerste is het SAMP: het Strategisch Asset Management Plan (vastgesteld: 14 november 2023). In het SAMP staande assetmanagement- principes, - doelen, - strategie en bijbehorende middelen voor de provinciale infrastructuur. Het SAMP bevat geen nieuw beleid, maar is een vertaling van bestaand beleid.
In het SAMP zijn twee richtinggevende keuzes gemaakt. Keuze 1 We focussen op een duurzame instandhouding van onze assets op een kwaliteitsniveau waarmee we de assetmanagement thema’s duurzaam borgen. Keuze 2 Daar waar duurzame instandhouding niet volstaat om risico’s afdoende te beheersen dan wel een acceptabele vooruitgang op onze ambities te boeken zetten we
Doelstellingen
In het SAMP staat het volgende opgenomen over de koers van het assetportfolio m.b.t. duurzaamheid:
Energie en CO₂ Ten aanzien van energie en CO₂ zetten we al een aantal jaren in op het uitfaseren van het gebruik van fossiele brandstoffen bij aanleg, reconstructie, instandhouding en exploitatie van onze infrastructuur. Daarnaast hebben we pilots uitgevoerd om de mogelijkheden te verkennen van de opwekking van energie binnen ons portfolio. Op basis van de ervaringen uit deze pilots, salderingsmogelijkheden en het nieuwe Beleidskader Energie maken we voorlopig pas op de plaats en starten we komende periode geen nieuwe pilots rondom het opwekken van energie binnen ons areaal. Vanuit onze AM-taak (assetmanagement) kunnen we de CO₂-uitstoot van de weggebruikers niet direct beïnvloeden. In de komende periode gaan we verkennen in hoeverre we binnen onze AM-taak deze uitstoot wel indirect kunnen beïnvloeden door duurzame mobiliteit met OV en fiets te stimuleren. Klimaatadaptatie Het overkoepelende doel is om in 2050 klimaatbestendig te zijn ingericht. We hebben de klimaatrisico’s binnen ons portfolio geïnventariseerd. De AM-koers voor de komende periode is om deze inventarisatie om te zetten naar een concreet maatregelenprogramma om de klimaatrisico’s nu en in de toekomst op een acceptabel niveau te brengen dan wel te houden. Biodiversiteit Op het gebied van biodiversiteit passen we al geruime tijd ecologisch bermbeheer toe en zetten we in op het versterken van de verbinding van blauwe/groene structuren. De koers is om hier onverminderd mee door te gaan, waarbij we de mogelijkheden gaan verkennen om in onze infraprojecten, meer dan voorheen, een bijdrage te leveren aan natuur- en waterdoelen door natuurinclusief te bouwen. Circulariteit De provincie streeft naar minder gebruik van primaire grondstoffen en zo veel mogelijk circulair werken in 2030. Wij hebben de afgelopen periode stevig ingezet op circulariteit in aanleg, beheer en onderhoud van onze infrastructuur en daarmee het gebruik van primaire grondstoffen steeds verder te beperken. De AM-koers is om hier onverminderd mee door te gaan.
Kwaliteit (Onderhoud) Provinciale Infrastructuur
Ambities
De tweede is de uitvoeringsagenda “Kwaliteit (Onderhoud) Provinciale Infrastructuur” (KOPI). In KOPI staat beschreven welke ambities de provincie nastreeft, namelijk:
- We gaan voor veilige mobiliteit
- We gaan voor een robuust en betrouwbaar mobiliteit systeem
- We gaan voor schone, stille en gezonde mobiliteit.
Doelstellingen
Deze ambities zijn verder uitgewerkt in een aantal doelstellingen per thema: doorstroming, veiligheid, leefbaarheid en duurzaamheid. De doelstellingen op gebied van het thema duurzaamheid zijn onderverdeeld in:
- Energie en CO₂
- Klimaatadaptie
- Biodiversiteit
- Circulariteit
De ambities en doelstellingen zijn doorvertaald in het Brabantse ‘Generiek Ambitieweb Duurzaamheid’. Het ambitieweb is een visuele weergave van twaalf subthema’s. De Brabantse ambitie varieert van het inzetten op wettelijke vereisten (laagste ambitieniveau) tot het leveren van extra inspanningen ten opzichte van provinciale of landelijke doelstellingen. Het Brabantse ambitieweb is leidend bij nieuwe aanleg, reconstructie, onderhoud en beheer van de provinciale wegen.
Digitaal ambitieweb
Het CROW is een digitale versie van het ambitieweb aan het ontwikkelen. Komende periode verkennen we het gebruik van deze versie.
Ambities en instrumenten op gebied van Duurzaamheid
Klik op de plusjes naast de thema's voor een samenvatting van de ambities en instrumenten.
Schoon en Emissieloos Bouwen (SEB)
De provincie heeft de wens om meer in te zetten op schoon en emissieloos bouwen (SEB). Dit is ook zichtbaar is de ondertekening van het Schone Lucht Akkoord, het convenant schoon en emissleoos Bouwen en de ambitiebepaling PKCI (Provinciale Klimaatneutrale en Circulaire Infrastructuur). Het landelijke routepad met afspraken over emissies van bouwmaterieel is in juni 2023 vastgesteld.
Vooralsnog is schoon en emissieloos bouwen één van de maatregelen die een opdrachtnemer kan aanbieden om het werk zo duurzaam mogelijk uit te voeren We zien dat dit slechts beperkt bijdraagt (ca. 1-2%) aan het verlagen van de CO₂-footprint van projecten.
Inzet van emissieloos materiaal is op dit moment met name waardevol voor alle ontwikkelingen op gebied van stikstof en de Wnb-vergunning (Wet natuurbescherming). Alle projecten worden doorgerekend met de Aerius-calculator om in beeld te brengen of er sprake is van stikstofdepositie in Natura 2000-gebieden. Dit kan leiden tot projectspecifieke contracteisen op gebied van schoon en emissieloos materieel of een aanvullend gunningscriterium.
