Werkgelegenheid op bedrijventerreinen
Werkgelegenheid op bedrijventerreinen en in topclusters groeit sneller dan daarbuiten.
Het afgelopen jaar heeft de snelle banengroei op bedrijventerreinen doorgezet (+3%, 14.560 banen). De meeste banen zijn erbij gekomen in de sector Industrie (+5.400), vooral binnen de deelsector Hightech systemen en materialen (HTSM, +4.900), en in de sector Logistiek en groothandel (+3.450). Meer dan de helft van de banengroei in 2019 is gerealiseerd in de regio Zuidoost-Brabant (+7.700). In de periode 2014-2019 is het aantal banen op bedrijventerreinen in Noord-Brabant met 14% toegenomen, daarbuiten met bijna 7%. Van de banen op bedrijventerreinen zijn de banen in topclusters het snelst gegroeid tussen 2014 en 2019 (met 18%), waarbij de banen in de topclusters Agro & Food, Logistiek en HTSM relatief het meest zijn toegenomen. Ook op campussen in de groeifase is het aantal banen sterk gegroeid.
Figuur 2.1 Ontwikkeling werkgelegenheid (in aantal banen) in Noord-Brabant op bedrijventerreinen en niet op bedrijventerreinen, 2009-2019 (index 2014=100). Bron: LISA
Tabel 2.1 Ontwikkeling werkgelegenheid (in aantal banen) op en buiten bedrijventerreinen in Noord-Brabant, 2014-2018-2019 (bron: LISA).
Snelle groei werkgelegenheid op Brabantse bedrijventerreinen
Het aantal banen op Brabantse bedrijventerreinen is in de periode 2014-2019 met bijna 14% toegenomen, terwijl het aantal banen buiten de bedrijventerreinen met maar 6,5% is gestegen. Daardoor is het aandeel van de banen op bedrijventerreinen gestegen naar 38% in 2019.
In welke sectoren is de groei in banen het grootst?
Sinds 2014 is het aantal banen in Noord-Brabant het hardst gegroeid in de sectoren Bouw, handel en reparatie (14%), Industrie (12%), en Logistiek en groothandel (11%). Dit zijn precies de sectoren waarvan de meeste banen op de bedrijventerreinen te vinden zijn en daar lag de groei in deze sectoren nog iets hoger. Absoluut zijn er de meeste banen bijgekomen in de sector Consumentendiensten (23.150, waarvan 6.450 op bedrijventerreinen), gevolgd door de sector Industrie (22.600, waarvan 19.750 op bedrijventerreinen). Binnen de sector industrie is veruit de meeste groei te vinden in de deelsector Hightech systemen en materialen (HTSM). De groei op bedrijventerreinen betrof bijna 5.000 banen in het afgelopen jaar (+6%) en bijna 14.500 banen sinds 2014 (+21%). In de deelsectoren Chemie en Overige industrie is het aantal banen op bedrijventerreinen het afgelopen jaar weer afgenomen. De deelsector Chemie laat wel een groei zien van bijna 1.500 banen sinds 2014 (+7%). Binnen de sector Industrie is ook de deelsector Voeding- en genotmiddelenindustrie (VGM) bovengemiddeld gegroeid op de bedrijventerreinen, namelijk met 2.700 banen sinds 2014 (+13%).
Bron: LISA. Dit rapport bevat twee tabbladen. Kies zelf voor gegevens per regio of voor gegevens op of buiten bedrijventerreinen.
In welke regio’s is de groei in banen het grootst?
Grootste banengroei in Zuidoost-Brabant
De regio Zuidoost-Brabant is goed voor meer dan de helft van de banengroei op bedrijventerreinen in het afgelopen jaar. Daar kwamen er 7.700 banen bij, van de totale groei van 14.600 banen. Dit betreft vooral banen in de sector HTSM (+4.450 banen), en ICT en zakelijke dienstverlening (+1.500 banen). In alle Brabantse regio’s groeit het aantal banen op bedrijventerreinen in de periode 2014-2019. In West-Brabant ligt de groei lager dan in de andere regio’s doordat de daling van de werkgelegenheid in de industrie daar nog niet voorbij is. Na een kleine groei in 2018 is het aantal banen in de industrie in 2019 weer afgenomen in West-Brabant. In de periode 2014-2019 is de banengroei niet gelijk verdeeld over de regio’s. In West-Brabant groeide de werkgelegenheid op bedrijventerreinen met 8%, in Noordoost-Brabant met 12%, in Zuidoost-Brabant met 16% en in Midden-Brabant met 22%.
Bron: LISA. Kies zelf voor gegevens op of buiten bedrijventerreinen.
De sector Logistiek en groothandel laat in alle regio’s een grote banengroei zien op de bedrijventerreinen. In drie van de vier regio’s is het de sector met de grootste banengroei in de periode 2014-2019. In Zuidoost-Brabant ligt de grootste banengroei in de periode 2014-2019 bij de Industrie. De HTSM-sector (o.a. ASML) en ook de VGM-sector zijn in deze regio zeer sterke groeiers. In West-Brabant is in de periode 2014-2019 juist een daling in werkgelegenheid te zien bij de sectoren HTSM en VGM. Hier is wel de grootste banengroei in de sectoren Chemie en Delfstoffen, nuts en recycling.
Het aantal banen in topclusters neemt sneller toe dan banen buiten de topclusters, vooral op bedrijventerreinen
Het aantal banen in topclusters1 op bedrijventerreinen is afgelopen jaar met 4% toegenomen en sinds 2014 al met 18%. De topclusters Agro en Food, Logistiek en HTSM kenden de afgelopen jaren relatief de sterkste groei. Absoluut zijn er op bedrijventerreinen de meeste banen bijgekomen in het topcluster HTSM: 20.500 banen in de periode 2014-2019.
1Dit jaar is de afbakening van de Brabantse Economische Topclusters vernieuwd. Dat is gedaan om een aantal inconsistenties eruit te halen en om de topclusters beter te laten aansluiten op de huidige economische situatie. Hierdoor zijn de cijfers in deze rapportage niet te vergelijken met cijfers uit eerdere rapportages.
Bron: LISA, bewerking Noord-Brabant. Kies zelf voor gegevens per regio of voor gegevens op of buiten bedrijventerreinen.
Van alle banen in topclusters ligt 57% op een bedrijventerreinen. Bij de topclusters Biobased en Logistiek is dit aandeel het hoogst (resp. 84% en 83%) en ook bij de topclusters Lifesciences en HTSM ligt meer dan 75% van de banen op een bedrijventerrein. Bij het topcluster Agro & Food is het aandeel het laagst (30%). Dit komt omdat nu de hele keten in het cluster is opgenomen, dus inclusief de verkooppunten: winkels en horeca. En die bevatten ruim 50% van de banen in het cluster. Buiten de bedrijventerreinen nemen de banen in topclusters ook toe, met 6% in de afgelopen vijf jaar. Alleen in het topcluster Logistiek was in de periode 2014-2019 sprake van een afname van 9% (1.000 banen). Banen in de logistiek verhuizen naar de bedrijventerreinen.
Tabel 2.5 Werkgelegenheid per topcluster op en buiten bedrijventerreinen, Noord-Brabant, 2019
Voor het topcluster Agro & Food is een uitsplitsing gemaakt in de onderdelen van de keten (tabel 2.6). Wat opvalt is dat de banen aan het begin (primaire productie) en einde (afzetkanalen) van de keten vooral buiten de bedrijventerreinen te vinden zijn, terwijl de banen van de tussenliggende schakels in de keten vooral op de bedrijventerreinen liggen. Absoluut zijn de afgelopen vijf jaar de meeste banen erbij gekomen bij de afzetkanalen (8.850), gevolgd door de voedingsmiddelenindustrie (4.400) en de logistiek en handel (4.100). Relatief lag de sterkste banengroei binnen het cluster Agro & Food de afgelopen vijf jaar bij de Logistiek en handel (22,5%).
Tabel 2.6 Werkgelegenheid in Topcluster Agro & Food op en buiten bedrijventerreinen, uitgesplitst naar onderdelen van de keten, Noord-Brabant, 2019
Werkgelegenheid op campussen in de groeifase neemt toe
De werkgelegenheid op campussen in de groei- en opstartfase samen liet in de periode 2014-2018 een toename van 50% zien, van 1.000 naar 1.500 banen. In de afgelopen twee jaren neemt het aantal banen vooral toe in de drie campussen die zich in de groeifase bevinden. De werkgelegenheid van deze campussen is in 2020 wel 3 keer groter dan in 2014. Dit komt vooral door de ontwikkelingen op Brainport Industries Campus, deze campus is in twee jaar tijd doorgegroeid naar een volgende fase: van opstart- naar groeifase. De High Tech Campus en de TU/e Campus zitten in de volwassen fase. Het aantal banen nam hier in de periode 2014-2018 nog toe met 1.900, in de laatste jaren is dit aantal met 500 toegenomen.
Tabel 2.7 Ontwikkeling werkgelegenheid en aantal vestigingen van bedrijven op campussen 2014-2020
In deze tabel zijn de banen bij kennisinstellingen op de campussen niet meegenomen. Bij de TU/e Campus, de Automotive Campus, Brainport Industries Campus, de Grow Campus en de Green Chemistry Campus zijn banen bij kennisinstellingen en studenten aanwezig op de campus.