Aanbeveling 2
Toekomstbeeld voor ogen
Weet waar je naar toe wil. Het klinkt zo eenvoudig, maar juist in dit soort transities is dat het niet. Het begint met een goed inzicht in de energiebehoefte van nu en die in de toekomst. Welke keuzes maak je voor welke energiebron en in welke mate? Er is visie nodig op de energietoekomst én regie bij de realisatie. Het volstaat niet de behoefte in cijfers uit te drukken. Uiteindelijk gaat het om het totaalbeeld van een nieuwe energie infrastructuur, van woning tot aan opweklocatie en alles wat zich daartussen bevindt.
Gemeenten dienen een beeld te hebben hoe zij de transitie én de infrastructuur (in samenhang) zien. Bovendien moeten ze burgers en bedrijven meenemen in de overwegingen die zij daarbij hebben. Gemeenten omdat zij de eerste overheid zijn met wie burgers en ondernemers contact hebben en zo weten wat er speelt. Maar gemeenten kunnen niet allemaal zelf het wiel uitvinden en een eigen oplossing creëren. De samenhang op regionaal en nationaal niveau, zelfs internationaal is van groot belang. De gasvoorziening in Nederland kan niet meer zonder die van Europa en daarbuiten! Dus de hoeveelheid benodigde duurzame energie (incl. mix), de gehele infrastructuur, wat kan zelf worden opgewekt (opweklocaties in eigen gemeente, maar ook optimaal benutten van bestaande daken), het benutten van warmtenetten, inkopen van derden etc. Hier zijn belangrijke keuzes te maken, niet altijd makkelijk, maar het begint met een totaalbeeld en keuzes maken die je kunt uitleggen en verantwoorden. Wat kan helpen is een architectuur.
Van experiment naar architectuur
Door als gemeente een visie te ontwikkelen over de transitie naar duurzame energie voor inwoners en ondernemers ontstaat inzicht in de complexiteit, de haalbaarheid en de kosten. In een volgende stap kan men kleinschalig experimenteren. Zoals ze bijvoorbeeld doen bij Reduzum Friesland. Daar starten ze met ervaring op te doen en grip te krijgen op alle aspecten die van belang zijn. Om zo leren om te gaan met een transitie. Het formuleren van een gemeente brede ambitie kan echter niet los worden gezien van het regionale niveau (zie RES: regionale energiestrategie) en de nationale ontwikkelingen (wind op zee, afschakelen kolencentrales, verminderen gasproductie).
Het totale energiesysteem van nu is ooit ontstaan uit een architectuur, een netwerk van energiebronnen en pijp- en hoogspanningsleidingen. Voor een nieuw energiesysteem is wederom een architectuur nodig. Een die duurzaam is, robuust en realistisch.