'Extra bos'door de boscompensatieregeling
De provincie Noord-Brabant maakt het, met steun van het Rijk, mogelijk om subsidie aan te vragen voor het aanplanten van natuurbos. Eerder dit jaar is in Vessem het eerste project van start gegaan vanuit deze boscompensatieregeling.
Die is bedoeld voor een brede doelgroep zoals particulieren, terreinbeheerders, agrariërs en gemeenten. Het Rijk stelt 10 miljoen euro beschikbaar voor de aanleg van hoogwaardig natuurbos in Brabant.
“De term hoogwaardig natuurbos geeft aan dat het te ontwikkelen bos verschillende kenmerken moet hebben. Belangrijk is dat er verschillende soorten bomen geplant worden en een gevarieerde structuur krijgt, zoals een hoge en lage boomlaag, een struiklaag en bodembedekkers”, weet Karel Voets. Hij is veldmedewerker bij het Coördinatiepunt Landschapsbeheer van Brabants Landschap en betrokken bij het eerste project, aan de Lantie in Vessem.
Naast boer ook natuurliefhebber
In Vessem is gekozen voor een haagbeuken- en essenbos, op een perceel van 2,25 hectare van agrariër-in-ruste Noud Janssen (76). Die gebruikte het eerder als grasland en verbouwde er ook maïs en bieten. Later verpachtte hij het aan een collega.
“Ik had die grond kunnen verkopen”, schetst Janssen. “Maar door deze regeling kan ik een bijdrage leveren aan een extra stuk natuur. Ik ben namelijk een natuurliefhebber.” Zo was hij enige tijd veldcoördinator van de Agrarische Natuurvereniging Kempenland.
Noud Janssen (l) en Karel Voets
Versterking agrarisch gebied
En zo zit ook Brabants Landschap erin, zegt Karel Voets. “Het is de kernactiviteit van het coördinatiepunt om het natuurlandschap, en met name het agrarisch gebied te versterken. Dit was voor ons bovendien een open kans.” Hij bedoelt daarmee dat de boer in Vessem de grond zelf aanbood voor deze regeling.
Janssen heeft op zijn perceel maar liefst 9500 bomen en struiken laten plaatsen. De bomen zijn in de meerderheid – met name zwarte elzen, winterlindes en steel-iepen – maar er zijn eveneens duizend stuks haagbeuk geplant.
In totaal gaat het om 28 verschillende soorten. Dat komt de biodiversiteit van het gebied ten goede. “Aan de randen staan struiken die zorgen voor een mooie overgang naar de bomen”, legt Voets uit. “Vooral die overgangetjes zijn belangrijk voor veel vlindersoorten en insectensoorten.”
Aansluiting op Natuurnetwerk Brabant
Een belangrijk criterium voor toekenning van subsidie is dat minimaal 1 hectare van het betreffende gebied aansluit op het Natuurnetwerk Brabant. In Vessem is dat het geval. Wanneer dat niet zo is, moet het beoogde gebied minimaal 5 hectare tellen.
“Ik zie dit project als een koppeling, als een verbindingszone tussen de Landschotse Heide en het projectplan herinrichting Kleine Beerze”, zegt Noud Janssen. De waardedaling die ontstaat doordat landbouwgrond in natuur wijzigt, wordt een-op-een vergoed via de subsidieregeling voor boscompensatie.
“Ik had die grond kunnen verkopen”, schetst Janssen. “Maar door deze regeling kan ik een bijdrage leveren aan een extra stuk natuur. Ik ben namelijk een natuurliefhebber.”
Bomenkap Natura 2000-gebieden gecompenseerd
Met de regeling worden bossen gecompenseerd die sinds 2017 zijn gekapt in beschermde Brabantse Natura 2000-gebieden. Dat laatste klinkt tegenstrijdig. Volgens Voets is de doelstelling van die bomenkap om onder meer unieke heidevelden terug te krijgen. “Daar was in de loop der tijd productiebos op geplant, met uitheemse soorten zoals sparren.”
Hij heeft namens Brabants Landschap Janssen bijgestaan met de aanvraag van subsidie bij de provincie. De voormalige agrariër is blij met de hulp bij dit proces. Voor deelname aan deze regeling wordt namelijk om een onderbouwd plan gevraagd.
De provincie en natuurpartners bieden initiatiefnemers ondersteuning tijdens het aanvraagproces.