3 GREEP UIT DE PROJECTEN
Van het Verkeersexamen tot Lekker Anders Dag: talloze partners van Brabant gaat voor NUL verkeersslachtoffers zetten zich ook afgelopen jaar in voor de verkeersveiligheid in onze provincie. Wij zetten enkele projecten op een rij, deel 1.
HET VVN VERKEERSEXAMEN
25 vragen over het verkeer, een route fietsen én een heuse fietscheck. Wie herinnert zich nu niet het Veilig Verkeer Nederland Verkeersexamen? Al sinds 1932 leert het VVN basisschoolkinderen uit groep 7 of 8 over de verkeersregels. Dit jaar deden er ruim 800 Brabantse scholen mee.
Het Verkeersexamen is voor veel scholieren het eerste diploma dat ze krijgen op het gebied van verkeersveiligheid. Een belangrijk diploma; niet voor niets is het theorie-examen opgenomen in de criteria van het Brabants Verkeersveiligheids Label voor basisscholen. De interesse voor het examen is landelijk groot. Het afgelopen jaar deed zo’n 93 procent van de scholen hieraan mee. Door Corona en de bijbehorende maatregelen lag het percentage scholen dat deelneemt aan het praktijkexamen in 2020 lager: 73 procent. In 2019 was dit nog 87 procent. Ook voor 2021 wordt een daling verwacht. “Het kan voor scholen en vrijwilligers soms een uitdaging zijn om een examen te organiseren”, vertelt Mirjam van den Hove-Lommerse van Veilig Verkeer Nederland Regio Zuid. “We helpen ze graag bij de organisatie of het vinden van vrijwilligers, met onder andere onze draaiboeken en toolkits die we hebben ontwikkeld.”
Toekomstplannen Naast het blijven enthousiasmeren van scholen om mee te blijven doen aan het Verkeersexamen, zet het VVN komend jaar ook in op digitalisering. De organisatie verwacht een grotere afname van het digitale theoretische Verkeersexamen omdat dit aansluit bij de manier van lesgeven en werken op scholen. Verder onderzoekt ze de mogelijkheden voor alternatieve versies van het examen voor speciaal onderwijs of Engelstalige examens. Ook wil het VVN een online dashboard ontwikkelen waar allerlei data samenkomt: van de uitslagen van de examens tot resultaten van de online fietscheck. Met dit inzicht worden knelpunten zichtbaar en welke scholen of gemeenten extra ondersteuning nodig hebben.
WIST JE DAT DE MEEST GEMAAKTE FOUT IN HET PRAKTIJKEXAMEN HET VERGETEN VAN HET AANGEVEN VAN DE RICHTING IS?
BREDA VOERT CAMPAGNE MET EEN KNIPOOG
Minder verkeersslachtoffers wil iedere gemeente wel hebben. Maar hoe pak je dit goed aan? In Breda weten ze dat je verder moet gaan dan alleen posters ophangen.
Natuurlijk vind je in Breda posters over verkeersveiligheid langs de weg. Maar in deze Brabantse stad gaan ze graag een stapje verder. Zeg gerust een flinke stap. De gemeente vindt dat je inwoners niet alleen moet attenderen op verkeersveiligheid, maar ook concrete handvatten meegeven en moet zorgen voor voorlichting en educatie van verkeersveiligheidsrisico’s. Zo gezegd, zo gedaan, zo blijkt uit de volgende voorbeelden:
Beschermd achterop Gemeente Breda en provincie Noord-Brabant startten dit jaar met het pilotproject ‘Beschermd Achterop’. Het doel was om gerichte acties te ontwikkelen om ouders bewust te maken van de risico’s van spaakbeknelling. Een van de succesvolle opties was dat ouders konden inschrijven voor gratis spaakbeschermers, die een mobiele fietsenmaker installeerde. Volgend jaar staat een project met (fiets)helmen op het programma. De gemeente en provincie geven dan vijfhonderd helmen weg aan kinderen uit groep 3 en 4. Aan het project zit een groot monitoringsonderzoek vast om te kijken of de kinderen de helmen ook echt gebruiken.
Spiegeltje, spiegeltje
Wie ouder wordt, heeft moeite om op de fiets het achterliggende verkeer in de gaten te houden. En dat kan behoorlijk gevaarlijke situaties opleveren. Reden genoeg voor Breda om bij fietscafés en op drukke fietspunten te gaan staan en spiegels op de fietssturen te schroeven. Helemaal gratis. Inmiddels zijn er al honderden uitgedeeld en voor het nieuwe jaar staat een samenwerking met de lokale fietshandelaren op het programma, zodat meer spiegels worden gemonteerd.
We(l) Bellen
Sommigen vliegen over het fietspad, glippen het liefste overal tussendoor, en ook zonder te waarschuwen. Toen senioren hun onvrede uitten tijdens de gesprekken voor Spiegeltje, spiegeltje wist de gemeente dat ze ook een actie voor wielrenners en mountainbikers moest bedenken. Nog geen paar weken later stonden de eerste borden langs de weg met verderop een clubje enthousiastelingen die gratis fietsbellen uitdeelden. Inmiddels zijn er bijna duizend fietsbellen weggegeven en staat er een nieuwe actie voor 2022 op de planning.
LEKKER ANDERS DAG
Nu eens geen rijen auto’s of gehaaste fietsers, maar stoere stepjes, versierde fietsen en veel blije gezichten rondom school. De organisatie Lekker Anders Dag daagt iedereen uit om regelmatig op een andere manier dan gebruikelijk naar school te komen. Het doel? Meer rust en ruimte in de omgeving creëren.
Nu eens geen rijen auto’s of gehaaste fietsers, maar stoere stepjes, versierde fietsen en veel blije gezichten rondom school. De organisatie Lekker Anders Dag daagt iedereen uit om regelmatig op een andere manier dan gebruikelijk naar school te komen. Het doel? Meer rust en ruimte in de omgeving creëren. Lekker Anders Dag is het praktische antwoord op de vraag: wat doen we aan die irritatie onder weggebruikers, vanwege de dagelijkse drukte rond school? Uit onderzoek blijkt dat ouders enerzijds wegbrengen bijzonder vinden, maar dat ze dit anderzijds ook ‘een beetje vergeten zijn’ door de dagelijkse sleur. En die sleur kan doorbroken worden, bedachten samenwerkende basisscholen, gemeente en de provincie Noord-Brabant. De tocht naar school verdient het om bijzonder te blijven.
De oplossing
Bij gesprekken met ouders, schoolleidingen en andere belanghebbenden bleek dat ze de oplossing voor een groot deel in eigen handen hebben: ga bewuster om met het wegbrengen en ophalen van de kinderen, dan ontstaat er meteen meer aandacht en rust. In het hoofd, maar ook op de weg. Lekker Anders Dag weet intussen duizenden ouders en kinderen zover te krijgen dat ze zelf de afwisseling opzoeken. Denk aan eerder van huis gaan, met een versierde fiets naar school gaan of onderweg een paar spannende speurspelletjes doen.
Ouders en kinderen bepalen zelf wanneer ze hun eigen Lekker Anders Dagen inbouwen. Een set aan prikkels en communicatie, live en online en het hele schooljaar door, helpt daarbij. Het gespecialiseerde projectbureau achter Lekker Anders Dag, UBACHS/full contact, zorgt voor regie en uitvoering.
Een groot succes
Het initiatief is een groot succes. Ouders spreken van ‘minder stress in de ochtend’ en ‘meer tijd voor elkaar’. Bij de Nationale Verkeersveiligheidsprijs 2020 was Lekker Anders Dag dan ook een van de Finalisten. Intussen wordt de Lekker Anders Dag naast Cuijk, ’s-Hertogenbosch en Meierijstad, op veel meer plekken in Zuid-Nederland georganiseerd.
VEILIG FIETSEN NAAR SCHOOL
Hoe stimuleren we kinderen vaker naar school te fietsen of te lopen? Die vraag stond ook dit jaar centraal in het pilotproject ‘Veilig Fietsen naar School’. Een initiatief van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en de organisatie Tour de Force.
Er is veel onderzoek nodig om met een goed plan te komen om meer kinderen op de fiets naar school te laten gaan. Daarom kreeg Tour de Force in 2020 de vraag om een onderzoek te doen. In deze groep werken overheden, marktpartijen, maatschappelijke organisaties, kennisinstituten en platforms samen aan een sterker fietsbeleid in Nederland. Tour de Force voerde in 2021 zes pilots uit in vijftien gemeenten in Nederland, waar ook Tilburg, ’s-Hertogenbosch en Eindhoven aan meewerkten. De projecten hadden te maken met verkeerseducatie, infrastructuur en gedragsverandering.
1. SCHOOLSTRATEN
In acht gemeenten werd een’ Schoolstraat’ gerealiseerd, die werd afgesloten voor auto’s zodat kinderen en ouders veilig lopend en fietsend over de straat konden. Gemeenten bekijken of ze de tijdelijke straten definitief kunnen invoeren.
2. IEDER KIND EEN FIETS
Fietsen is fijn, maar wat als je er geen kunt betalen? Vijf gemeenten werkten samen met de ANWB om een duurzaam plan te bedenken om (kinder)fietsen in te zamelen, op te knappen en uit te delen, zodat ook kinderen in armoede kunnen blijven fietsen.
3. VERKEERSEXAMEN
In veel gemeenten is het geen vanzelfsprekendheid dat alle kinderen in groep 7 en/of 8 het verkeersexamen doen. Veilig Verkeer Nederland (VVN) onderzocht samen met de gemeenten hoe ze in de toekomst het examen toch kunnen aanbieden.
4. VAN 8 NAAR 1
Vijf gemeenten werkten samen met Team Alert en Veilig Verkeer Nederland (VVN) om jongeren veilig van groep 8 naar de middelbare school te begeleiden. Ze kregen gastlessen over de nieuwe fietsroute en onderwerpen als fietsen in een groep, afleiding en groepsdruk werden besproken.
5. VEILIGE SCHOOLROUTES
Zes gemeenten werkten samen met de Fietsersbond aan Veilige Schoolroutes. Veel ouders laten kinderen niet naar school fietsen vanwege de verkeersveiligheid. Door een veilige schoolroute te creëren die is terug te vinden in de Fietsersbond Routeplanner, wordt het makkelijker om zelf naar school te fietsen.
6. SOCIAL DEAL
Social deal was een campagne waarin jongeren op social media op een interactieve manier werden gemotiveerd te beloven dat ze zich veiliger zullen gedragen in het verkeer. Het project richtte zich op de doelgroep 12 t/m 15 jaar (kwetsbare verkeersdeelnemers) en 16 t/m 24 jaar (afleiding in het verkeer).
Actie-Atlas Alle resultaten van de pilots zijn verwerkt tot rapporten, zodat alle provincies hiermee aan de slag kunnen. In Brabant landt het in de Actie-Atlas; een toolbox waarin alle Brabantse verkeerscampagnes worden opgenomen. Door kennis met elkaar te delen kunnen gemeentes van elkaar leren en gebruik maken van eerder behaalde successen elders.
MET DE ACTIE-ATLAS HELPEN BRABANTSE GEMEENTES ELKAAR BIJ VRAAGSTUKKEN OVER VERKEERSVEILIGHEID MET EERDER OPGEDANE KENNIS EN ERVARING.
Digitaal Magazine Verkeersveiligheid | 2021