Goederenoverslag verdubbelt de komende jaren
Brabantse binnenhavens bundelen zich
De hoeveelheid containers die de komende jaren in Brabant wordt overgeslagen zal verdubbelen. Ook de hoeveelheid massagoederen gaat flink stijgen. Voeg daarbij thema’s als circulaire economie, planning van onderhoud, tarieven, havenverordening, veiligheid en het tegengaan van ondermijning, en je ziet: gemeenten in Brabant die een binnenhaven hebben doen er goed aan te gaan samenwerken. En precies daarom is de coöperatie Brabant Ports opgericht.

Groei opvangen
Met gezamenlijk havenbeheer en een gemeenschappelijk havenbedrijf moeten de binnenhavens in staat zijn om de genoemde groei op te vangen. Brabant Ports is naar verwachting in de eerste helft van 2026 volledig operationeel. De deelnemende gemeenten zijn Bergen op Zoom, Oosterhout, Waalwijk, Tilburg, ’s-Hertogenbosch, Oss, Meierijstad, Land van Cuijk, samen met het Havenbedrijf Moerdijk.
“Naast de toename van hoeveelheden containers - Brabant heeft de afgelopen jaren ruim 670.000 containers (1,2 miljoen TEU) overgeslagen - verwachten we ook een forse toename van partijen massagoederen als schroot, rubber, plastic en staal als grondstoffen voor de circulaire economie die over water vervoerd worden. Om de afhandeling via de binnenhavens goed te laten verlopen moet de efficiency worden verbeterd”. Aan het woord is Hendrik-Jan van Engelen die als directeur van het Multimodaal Coördinatie- en Adviescentrum (MCA) Brabant het initiatief voor Brabants Ports heeft genomen.

Hendrik-Jan van Engelen, initiatiefnemer Brabant Ports

Dees Melsen, wethouder Oosterhout

Haven Waalwijk

Haven Oosterhout
“De afgelopen jaren hebben we bij de betrokken gemeenten gewerkt aan meer bewustwording van de rol en positie van de binnenhavens in Brabant. Met Brabant Ports willen we door krachtenbundeling de havens verder professionaliseren en de provincie Noord-Brabant beter maken. Voor alle ontwikkelingen in de binnenhavens (zie opsomming hierboven, red) bieden wij met Brabant Ports een uitgebreid dienstenpakket aan. In dat pakket zitten onder meer veiligheid en leefbaarheid, ICT en duurzaamheid, waar de gemeenten naar behoefte gebruik van kunnen maken”.
Binnenhavens naar een hoger plan brengen
Brabant Ports gaat per gemeente een plan van aanpak ontwikkelen om beheer, onderhoud en ontwikkeling van de binnenhaven naar een hoger plan te brengen. Met daarbij oog voor thema’s als energietransitie, klimaatadaptatie in relatie tot waterstanden en plannen voor woningbouw. “Wij hebben recent - onder de vlag van MCA - samen met de gemeente Bergen op Zoom en het bedrijfsleven al een havenvisie ontwikkeld. Met dit voorwerk kunnen we voortvarend aan de slag om een plan van aanpak voor onze binnenhaven uit te werken”, aldus wethouder Dees Melsen van de gemeente Oosterhout.

Haven Veghel
“We zijn blij met de erkenning van West-Brabant als Logistieke Hotspot 2023, maar kijken er niet echt van op. We staan de laatste jaren steevast in de top 3 en trekken ook binnen de West-Brabant Corridor samen op met Waalwijk en Tilburg om de logistieke rol van onze binnenhavens verder te optimaliseren. MCA Brabant kan ons daarbij met hun kennis en netwerk richting Den Haag en ook Rotterdam goed helpen. Want we krijgen alleen met minimaal 200 containers die we vanuit de corridor aanbieden of afnemen een vast tijdslot op één van de grote Rotterdamse zeeterminals. Dat zorgt voor een betrouwbare transportdienst met vaste tijden en vaarroutes, waardoor schepen minder tijd in de haven liggen”.
De Oosterhoutse wethouder ziet volop kansen om met onder andere digitalisering, verduurzaming en walstroom de efficiency in de haven te verbeteren. “Ook op het gebied van havenbeheer, zoals baggeren en onderhoud van kademuren, kunnen we onze positie verder versterken. Dat is nodig om containers sneller te kunnen afhandelen, maar ook om de bulkstromen voor de circulaire economie vlotter te kunnen aan- en afvoeren. Zo kunnen we onze positie als logistiek knooppunt verder uitbouwen. De komst van het gemeenschappelijk havenbedrijf maakt het mogelijk om kennis te delen en te leren van andere binnenhavens, waaronder die van Moerdijk. Als het aan ons ligt verzandt dit niet in veel praten, maar vooral in doen”, zo maakt Dees Melsen zijn ambities voor deelname aan Brabant Ports duidelijk.
Leren van andere binnenhavens

Michel van Dijk, directeur Logistics bij Van Berkel Logistics

Haven Cuijk

Haven van Oss

Haven 's-Hertogenbosch
Meer continuïteit in overdracht van kennis realiseren
Michel van Dijk, directeur Logistics bij Van Berkel Logistics in Veghel, en vicevoorzitter van SchippersVereniging Schuttevaer, denkt ook graag in kansen. Met drie terminals in Cuijk, Oss en Veghel verzorgt de onderneming wekelijks zo’n 20 afvaarten richting de havens van Rotterdam en Antwerpen. “Er is het nodige achterstallig onderhoud als het gaat om kades, bruggen, ligplaatsen en ook baggerwerkzaamheden. Die werkzaamheden rond havens zijn versnipperd, waardoor kennis ook gemakkelijk verwatert. Het is zaak om meer continuïteit in overdracht van kennis te realiseren”, zegt Michel van Dijk.
“Dat geldt ook voor Rijkswaterstaat die een belangrijk taak heeft als het gaat om de toekomstige bereikbaarheid van de binnenhavens”, zo gaat hij verder. “Het gaat erom kennis op orde te hebben en een duidelijk strategie te ontwikkelen. Als ik kijk naar de drie plaatsen waar wij een terminal hebben dan werkt de een met een havenmeester en is er bij de ander een medewerker economische zaken actief. Wat dat betreft is het mooi dat er nu aan de totstandkoming van een gezamenlijk havenbeheer in Brabant wordt gewerkt”, aldus Michel van Dijk.

Haven Bergen op Zoom
“Als we daadwerkelijk vervoer van de weg naar vervoer over water willen verplaatsen zullen de binnenhavens goed ingericht moeten zijn. Brabant Ports kan daar een belangrijk rol in spelen. Het is een goed idee dat zij voor iedere haven een plan van aanpak gaan ontwikkelen om tot een betere bereikbaarheid en professionalisering te komen. Zij kunnen zaken centraal oppakken en namens de Brabantse havens optrekken richting Den Haag, waar ministeries als Infrastructuur en Waterstaat, Economische Zaken en Financiën een rol hebben bij het toekomstbestendig maken van binnenhavens." "Het is zaak om een provinciaal havenbeleid te ontwikkelen met oog voor meer ruimte voor het havengebied. Want anders slagen we er niet in de verwachte verdubbeling van containervolumes op te vangen en goed in te spelen op de groei van de circulaire economie”, zo verwacht de directeur logistiek, Michel van Dijk.
Toekomstbestendig maken van de binnenhavens
Als belangrijke taken van MCA voor Brabant Ports ziet Van Dijk het verzamelen van feiten om het fundament van het Brabant havenlandschap te verbeteren en steviger neer te zetten. Ook het verkrijgen van Europese middelen uit Brussel is nodig om bijvoorbeeld walstroomaansluitingen versneld gerealiseerd te krijgen. Wat hem betreft gaat Brabant Ports een lang en gelukkig leven tegemoet om de Brabantse binnenhavens een gezonde toekomst te bieden.

Haven Moerdijk
