Milieuvriendelijke snufjes onder je wielen
Brabantse wegen duurzamer dan je denkt
Brabant telt 550 kilometer aan provinciale wegen. Deze moeten natuurlijk onderhouden worden, maar ook reconstructie of aanleg van nieuwe wegen is nodig. En je zou het misschien niet denken, maar dat gebeurt op een steeds duurzamer manier. Van biobased markering op de weg tot milieuvriendelijker asfalt. De stand van zaken.
Bij elke kilometer nieuwe Brabantse weg wordt heel goed en zorgvuldig gekeken naar het (her-)gebruik van materialen, zowel bij het aanleggen als het onderhouden van de (nieuwe) weg. Hoe duurzamer, hoe beter. En daar is de provincie inmiddels heel goed in geworden, samen met de aannemers en leveranciers.
Gerecycled asfalt
Wat je het meest nodig hebt om een weg aan te leggen is asfalt. Dat wordt steeds vaker gerecycled. Op die manier spaar je heel veel nieuw asfalt uit. En zelfs dat gerecyclede asfalt kan weer hergebruikt worden. Zoals bij de werkzaamheden aan de doorgaande weg van Hilvarenbeek naar Oirschot, de N395. Die weg is het afgelopen jaar compleet op de schop gegaan. Bijna al het asfalt dat daaruit is gehaald, is verzameld en wordt opnieuw gebruikt. Een klein deel was verontreinigd met teer. Dat is gereinigd door een bedrijf.
Biobitumen
Dat nieuwe asfalt wordt overigens gemaakt op een steeds lagere temperatuur. Zo wordt ook nog eens energie bespaard. Het hoofdbestanddeel van asfalt is bitumen. Het bitumen dat normaal gebruikt wordt heeft aardolie als basis. Dat kan tegenwoordig vervangen worden door de natuurlijke houtstof lignine. Lignine komt bijvoorbeeld vrij als restproduct bij bijvoorbeeld het maken van papier. Lignine in het asfalt in plaats van bitumen dus. Door bitumen te vervangen door lignine, door asfalt op lagere temperatuur te maken en door asfalt te recyclen, werken we circulair en zijn er minder fossiele grondstoffen nodig. Dubbel winst!
Oud beton verwerken
Dan nog zo’n veel gebruikt materiaal: beton. Langs de weg wordt dat heel veel gebruikt. Bermranden en rotondes bestaan bijvoorbeeld voor het grootste deel uit beton. Dat wordt tegenwoordig gerecycled door simpelweg oud beton in nieuw beton te verwerken. En het cement in dat beton kun je vervangen door een andere binder. Het wapeningsstaal in het beton wordt steeds vaker vervangen door natuurlijke vezels. Dat scheelt enorm veel energie bij het maken en verwerken van al dat beton. Het zorgt er daarnaast voor dat de bouw korter duurt. Nog minder CO2 uitstoot dus. Zoals gesteld: naar alles wordt gekeken.
Zonnepanelen in fietspad
Hierboven schreven we over de N395 tussen Hilvarenbeek en Oirschot. Pal naast die volledig opgeknapte weg ligt – vlakbij Oirschot – een heel bijzonder stukje fietspad. Je fietst daar over de zonnepanelen! Er liggen drie typen zonnepanelen om te onderzoeken welke soort het beste werkt, het lekkerst rijdt en het minste onderhoud vraagt. De resultaten worden in heel Nederland gebruikt. Er ligt honderd vierkante meter, genoeg stroom voor gemiddeld drie gezinnen. En daar gaat het zeker niet bij blijven.
Bruggen 3D geprint
Dan de Brabantse bruggen. Die worden anno 2022 anders gebouwd. Bijvoorbeeld met een mega-3D-printer. De ontwerpen van zo’n brug kunnen daardoor slanker. Dat scheelt veel materiaal. Er is geen eenmalige houten bekisting meer nodig.
Niet meteen weggooien
Ook bij van alles wat je langs de kant van de weg ziet wordt veel aan duurzaamheid gedacht en ontwikkeld. Lantaarnpalen (lichtmasten noemen de specialisten die), verkeersborden, paaltjes, hekken... Als die zijn verouderd, kun je ze compleet vervangen. Maar je kunt ze ook opknappen en hergebruiken. Vervang bij een verkeersbord bijvoorbeeld alleen de sticker, als de rest nog goed is. En nieuwe borden maken we ook steeds milieuvriendelijker. In plaats van aluminium maken we biobased grondstoffen van ‘afvalproducten’ zoals rijstvlies, paprikastengels en bermmaaisel, of producten als hennep of bamboe. Dat doen we ook met de vangrail. Het verzinkte staal daarvan wordt vervangen door niet-verzinkte varianten in combinatie met hout of biobased producten.
Wegmarkering
Die biobased producten kun je verder nog gebruiken voor de wegmarkering, zeg maar de strepen op de weg. De kunststof die daarvoor werd gebruikt is behoorlijk milieuonvriendelijk. Dus biobased is beter. En als je die met een andere techniek op de weg opbrengt (door te spetteren bijvoorbeeld), bespaar je tot wel 50 % aan materiaal.
Elektrisch materieel
Als je op zoveel vlakken zó goed bezig bent, dan wil je daar geen afbreuk aan doen door die wegen aan te leggen met zwaar en vervuilend materieel. De aannemers waarmee de provincie Noord-Brabant werkt, zetten steeds meer elektrische kranen, elektrische asfaltmachines en elektrische walsen in. Daar verplichten we ze soms ook toe. En door slim te plannen zorgen we ervoor dat vrachtwagens ook weer zo veel mogelijk vol terugrijden. Scheelt ook weer een ritje per keer.
En nu we het toch over slim plannen hebben. Je kunt verkeerslichten veel beter met elkaar laten samenwerken. Geef je fietsers langer groen, dan maakt dat fietsen een stuk aantrekkelijker en wordt Brabant ook op die manier een stukje groener.
Zelfs de natuur
Tot slot; zelfs de natuur langs de Brabantse provinciale wegen kan duurzamer. Door inheemse soorten bomen, planten of stuiken te gebruiken bijvoorbeeld. Of door de bermen minder of in fase te zodat de natuur meer kans krijgt zich te ontwikkelen. En insecten, vlinders, kruiden en gewassen meer de ruimte krijgen.
