Binnensteden Breda en Roosendaal veranderen
Van winkel naar woning, van kerk naar werkplek
Artist impression Roosendaal
De centra van de Brabantse steden zijn aan het veranderen. En niet een beetje ook. Winkels en horeca kunnen niet meer het hele centrum vullen. Leegstand biedt nieuwe kansen. Bedrijven trekken weg uit de spoorzones. En zo komt er ruimte voor een andere invulling. Wij bekeken twee voorbeelden: in Breda en Roosendaal.
Voor veel steden in Brabant geldt dat er soortgelijke veranderingen gaande zijn of gaan komen. Die veranderingen vragen om een nieuwe kijk. In lege winkels, kantoren, kerken en bedrijfsgebouwen en op vrijkomende bedrijfsterreinen kunnen nieuwe functies komen. Bijvoorbeeld wonen, werken, recreatie en culturele- en maatschappelijke functies. Die broodnodige veranderingen kunnen worden gecombineerd met andere doelen in de binnensteden.
Denk aan groen en water, energievoorzieningen, klimaatadaptatie en mobiliteit. De mogelijkheid om doelen te combineren heeft de meeste kans van slagen door gebiedsgericht te werken. En te zorgen dat alle belanghebbenden samenwerken.
De provincie ondersteunt die gemeenten en betrokken partners bij het zoeken naar oplossingen voor de veranderingen (transformaties). Door richting te geven, beweging te creëren en (mede) mogelijk te maken. Met geld, kennis, een kennisnetwerk en met concreet samenwerken.
Breda, in het midden de nieuwe rechtbank, rechts daarvan 't Zoet
Grote veranderingen in centrum Breda
In Breda gaat het om een grote ontwikkeling: een gebied van 124 hectare (ongeveer 180 voetbalvelden). Daarin ligt de nadruk op grote locaties, zoals het Havenkwartier en ’t Zoet (voormalig CSM-terrein, zeg maar de Suiker Unie). Die maken beiden onderdeel uit van de spoorzone CrossMark, het gebied rondom het nieuwe station van Breda. De plannen van zowel gemeente als provincie leiden tot een enorme schaalsprong in de stedelijke ontwikkeling in het centrum van Breda en de aanliggende rivier de Mark. De ontwikkelingen in Breda zijn (inter)nationaal en regionaal belangrijk. Omdat Breda een centrumstad in de regio is zet de stad vooral in op de toevoeging van een stedelijk woongebied. Van de 25.000 woningen die Breda tot 2040 wil bouwen zullen de meeste in het centrum worden gebouwd. Breda is ook nog eens internationaal OV-vervoersknooppunt, en dus liggen er kansen om bovenregionaal te groeien. De kracht van Brabantstad kan daardoor worden vergroot.
De gemeente en de provincie tekenden in maart 2018 een samenwerkingsovereenkomst. Dit om kennis, kwaliteit en ambtelijke en bestuurlijke kracht samen te brengen. Dit is vertaald in 23 concrete samenwerkingsafspraken. Op het gebied van mobiliteit, groen & water en verstedelijking. CrossMark Vooral in de ontwikkeling ten noorden van het spoor komen veel doelen samen. Woningbouw, duurzame bereikbaarheid, klimaatadaptatie, het versterken van natuur en verbeteren van de stad-land verbinding. Het gaat hier om ruim 6.000 woningen, 110.000 m² werken en 40.000 m² voorzieningen (publiek en commercieel). Een deel van dit programma is gerealiseerd.
Breda, Veilingkade
CrossMark bestaat uit verschillende deelgebieden met ieder een eigen karakter. Het Stationskwartier heeft een modern-zakelijke uitstraling, veel kantoren, gemengd met woningen en voorzieningen. In het Havenkwartier wordt een stoer, urban karakter nagestreefd met herontwikkeling van industrieel erfgoed aan de Belcrumhaven. Samen met ontwikkelaar Amvest en het Consortium Spoorzone Breda wordt de zogenaamde ‘Strip’ uitgewerkt met meer dan 650 woningen en cultuur en creatief ondernemerschap. In de voormalige fabriekshallen is vooruitlopend op de woningbouw al een bijzonder horecaconcept gevestigd. In combinatie met vrijetijdsbesteding op en om het water wordt het een gebied waar het straks ‘te doen’ is.
Gezamenlijke herontwikkeling ’t Zoet Eind januari 2021 kochten de gemeente en provincie samen ’t Zoet. Het terrein van de voormalige suikerfabriek is 26 hectare groot (40 voetbalvelden) en ligt op loopafstand van de binnenstad en het station Breda. Er ontstaat daar een nieuwe stadswijk aan het water. Die krijgt rechtstreekse verbindingen met de noordelijke wijken, het centrum en het station. Naast het netwerk voor gewoon verkeer wordt het netwerk voor OV en HOV uitgebreid. Grootstedelijkheid, groen en water zijn straks de belangrijkste kenmerken van ’t Zoet. O ja, én je moet de Grote Kerk kunnen blijven zien.
Breda, artist-impression Ook hier centraal de nieuwe rechtbank, rechts daarvan 't Zoet
Breda, 't Zoet
Grote veranderingen in centrum Roosendaal
“We zijn bezig met plannen die onze stad de komende tien jaar bijzonder gaan veranderen”. Wethouders Toine Theunis (Ruimtelijke Ordening) en Cees Lok (Binnenstad) zien uit naar wat er gaat gebeuren in de binnenstad van Roosendaal. Gemeente en provincie werken samen met ondernemers, eigenaren, bewoners en andere partijen aan de binnenstad. Roosendaal bouwt de komende jaren winkelruimte om naar ruimte voor wonen en verblijven. Er komen in de binnenstad minimaal 1.000 woningen bij voor jong en oud. Verder verandert de stad van autostad naar gezonde stad, met veel meer ruimte voor wandelaars en fietsers. En de binnenstad wordt in de toekomst veel groener.
Roosendaal, artist impression Stadsoevers
Breda, 't Zoet
Veranderingen in zes deelgebieden De veranderingen zijn te zien in zes verschillende deelgebieden met elk hun eigen karakter. * Het kernwinkelgebied wordt compacter, zodat er ruimte ontstaat voor de transformatie van gebouwen. De Dr. Brabersstraat verandert als eerste van winkelstraat naar groene woonstraat. * Het oude centrum (met veel historische straten) verandert naar een fijne en veilige leefomgeving.
* Het kloostercomplex Mariadal (in het centrumgebied) krijgt een woonbestemming en een deels openbare kloostertuin. * Het stationsgebouw en het gebied eromheen krijgen een nieuwe invulling en de verbinding naar de binnenstad wordt verbeterd. * In Stadsoevers verandert een verouderd haven- en industriegebied naar een hoogwaardig woongebied. * Vlietpark wordt een open, groene ruimte met verschillende functies zoals wonen, sport en onderwijs.