Energie-opslag dé sleutel voor een geslaagde energietransitie
We wekken onze energie steeds vaker duurzaam op. Via windmolens of zonnepanelen op onze daken. Maar hoe moet dat in de winter, wanneer de zon niet schijnt? De provincie werkt samen met partijen in de Alliantie Energieopslag om te zoeken naar manieren om energie op te slaan. Doel is om overschotten uit de zomer te gebruiken in de winter, als er een tekort is.
This video has been disabled until you accept marketing cookies.Manage your preferences here or directly accept targeting cookies
Alliantie Energieopslag
Binnen de Alliantie Energieopslag werken wetenschap, industrie en de high tech-maakindustrie samen aan nieuwe technologieën om energie effectief en betaalbaar op te kunnen slaan. Want in Brabant zit er veel innovatiekracht om in de nacht, in de winter, altijd en overal, gebruik te kunnen maken van duurzame energie.
Werkwijze
Veelbelovende innovaties worden via het netwerk van de Alliantie Energieopslag versneld getest in het bedrijfsleven. De Alliantie helpt in de eerste plaats een consortium op te richten rond de innovatie. Vervolgens kunnen projecten opgeschaald worden dankzij financiële ondersteuning en provinciale inzet voor betere wet- en regelgeving. De voorbije jaren mocht provincie vanuit de Alliantie Energieopslag subsidie verstrekken aan zeven demonstratieprojecten. Deze innovaties hebben allemaal wereldwijde potentie. Hieronder werpen we een blik op enkele unieke projecten.
Dutch Elektrolyzer (VDL - TU/Eindhoven)
Industrieel onderzoek naar elektrolyzer van NL bodem
Een betaalbare en schaalbare manier om stroom om te zetten in waterstof
Energie opslaan, dat doe je toch gewoon met een batterij? Klopt, maar batterijen zijn niet geschikt om zeer grote hoeveelheden energie op te slaan. Dit kun je beter doen in chemische verbindingen, zoals bijvoorbeeld waterstof. Een elektrolyzer kan overschotten aan duurzaam opgewekte zonne- of windenergie omzetten in waterstof. En waterstof kunnen we dus wel gemakkelijk in grote hoeveelheden opslaan. Als we dan in de donkere dagen weer meer energie nodig hebben, doet een brandstofcel het omgekeerde waarbij de opgeslagen waterstof weer omgezet wordt in elektrische energie. Bovendien kan de waterstof worden gebruikt als grondstof voor de chemische industrie of als directe brandstof voor hoge temperatuur processen.
Dutch Elektrolyzer (VDL - TU/Eindhoven)
Zonnepanelen in Breda
Verkenning
VDL Groep en Eindhoven Institute for Renawable Energy Systems (EIRES) werken sinds kort samen. Zij doen een verkenning naar de mogelijkheden voor een Nederlandse elektrolyzer. Hiermee produceren ze goedkopere waterstof waarmee ze de energietransitie mogelijk versnellen. Door elektrolyzers in grote aantallen te produceren dalen de productiekosten aanzienlijk. Bovendien daalt de waterstofprijs in combinatie met technologische innovatie van het totale productiesysteem. Het is een prachtig voorbeeld van innovatie- en ondernemerskracht waarmee het de Brabantse hoogwaardige maakindustrie een positie geeft in de Europese elektrolyzer-markt.
Hoofdkantoor VDL in Eindhoven
Onmisbaar
Marius Ponten, corporate innovation VDL Groep: “Groene waterstof is onmisbaar in een duurzaam energiesysteem. Alle hens aan dek zijn nodig om door voortdurende innovatie deze energiedrager betaalbaar en breed inzetbaar te maken. De samenwerking tussen VDL Groep, EIRES en DIFFER is een schitterend voorbeeld van samenwerking tussen onderzoeksinstellingen, bedrijfsleven en overheid waarmee we de energietransitie kunnen versnellen en zo bijdragen aan een groenere wereld”.
Boost geven
In de toekomst hopen we zo elektrolyzers van eigen bodem te kunnen installeren in de bebouwde omgeving als decentraal energiesysteem of als waterstofproductieunits voor onze Nederlandse industrie. De TU/e en VDL Groep tekenden in 2020 een intentieverklaring om samen deze technologie verder te gaan ontwikkelen. De provincie Noord-Brabant verkent momenteel hoe ze aan dit project een boost kan geven.
Direct Air Capture (Carbyon)
Een reactor om CO2 uit lucht te halen
Zuigen we binnenkort de CO2 gewoon uit de lucht? Als het van het bedrijf Carbyon afhangt wel. De Direct Air Capture ('directe luchtvanger') van Carbyon is een machine die CO2 direct uit de lucht haalt als een soort van afvalstof. Want brandstof creëert CO2 en dus afval. Door de CO2 uit te lucht te halen, en te combineren met water en groene elektriciteit, kunnen opnieuw klimaat neutrale brandstoffen en grondstoffen gemaakt worden. Een circulair proces dus. En veelbelovend.
Consortium
Er zijn op dit moment verschillende technologieën om CO2 uit de lucht te halen. Maar deze technologieën zijn niet goedkoop, waardoor ze niet grootschalig worden toegepast. De startup Carbyon heeft een technologie ontwikkeld op basis van dunne film, die direct air capture kan realiseren tegen veel lagere kosten dan de huidige oplossingen. De technologie vraagt nog verdere ontwikkeling en demonstratie. En daar werd nu het consortium rond Carbyon voor opgericht. De Alliantie Energieopslag verleende in 2020 een subsidie aan het project waarmee ze aan de demonstratie kunnen bouwen. Naar verwachting kunnen we daarvan de eerste resultaten medio 2021 verwachten. CEO Hans de Neve is alvast enthousiast over de samenwerking:
”De steun van de provincie zullen we nooit vergeten!”
"De oprichting van Carbyon is helemaal te danken aan de provincie Noord-Brabant. Dankzij de financiële steun voor de bouw van een eerste prototype kon Carbyon de eerste stappen zetten. Dat zullen we nooit vergeten!" aldus Hans de Neve, Founder en CEO Carbyon.
Metalpower (SOLID – Bavaria – TU/Eindhoven)
IJzerbrandstof als alternatief voor verbranding van kolen
IJzerbrandstof is een veelbelovende CO2-vrije, circulaire, compacte en makkelijk vervoerbare energiedrager. Het zijn micro metaaldeeltjes die als brandstof kunnen dienen voor bijvoorbeeld energiecentrales. IJzerpoeder wordt daarom gezien als een serieus alternatief voor fossiele brandstoffen. Redenen genoeg om in januari 2019 een provinciale subsidie toe te kennen die de uitvoering van het 2,4 miljoen euro tellende Metal Power Project mogelijk maakte.
“Fijn ijzerpoeder brandt goed.”
Philip de Goey - foto Bart van Overbeeke
"Het mooie aan ijzerbrandstof is dat je de in ijzerpoeder opgeslagen energie vrij kunt laten komen waar en wanneer je het nodig hebt", zegt Philip de Goey, hoogleraar verbrandingstechnologie aan de TU Eindhoven. "Fijn ijzerpoeder brandt goed en hierbij komt veel energie vrij in de vorm van warmte. Deze warmte kan de industrie in hun energievraag voorzien."
Veelbelovende demonstratie
De metaalpoeder brander kwam in het najaar van 2020 uitgebreid in het nieuws in combinatie met het bierbrouwproces van Bavaria. Het Metal Power consortium demonstreerde met ‘s werelds eerste industriële ijzerbrandstof-installatie bij de Bavaria-brouwerij, dat ijzerbrandstof daadwerkelijk als duurzame energiebron kan worden toegepast in warmte-intensieve industrieën. De brouwerij is een typisch voorbeeld van een industrieel proces dat door (fossiele) warmte aangedreven wordt. Deze demonstratie is veelbelovend voor andere toepassingen in de toekomst.