Samen grote stappen
naar duurzaamheid zetten
Een Water & Groen Safari, niet in Zuid-Afrika maar op de Tilburgse bedrijventerreinen Kraaiven en Vossenberg. Een ondernemer daar was zo overtuigd geraakt van het verhaal achter verduurzaming, dat hij eind september veertien collega’s aansprekende voorbeelden wilde laten zien. Geheel toevallig is dat niet: Kraaiven en Vossenberg vormen het decor voor de Green Deal.
Sinds januari hebben zich 54 ondernemers van beide bedrijventerreinen aangesloten bij de Green Deal – het doel is 200, binnen drie jaar. Zij krijgen ondersteuning bij projecten voor collectieve energieopwekking, circulaire economie, klimaatadaptatie en biodiversiteit. Het verbreden van de duurzaamheidsdoelstellingen op bestaande bedrijventerreinen is in Brabant nog niet eerder op deze schaal aangepakt.
“De Green Deal is een stimuleringsmaatregel”, legt Joris van Boxtel uit. Hij is er als projectmanager van de Midden-Brabantse Ontwikkelingsmaatschappij voor Energie en Duurzaamheid (MOED) bij betrokken. In eerste instantie was het de bedoeling om bedrijven te verleiden hun energiehuishouding te verduurzamen.
Duurzaamheidsmaatregelen
Daarnaast wil de Green Deal ondernemers ook informeren. Zo wisten zij vaak niet dat ze dienen te voldoen aan bepaalde regelgeving. Het gros van de bedrijven die 50.000 KWh aan elektriciteit of 25.000 kuub aan gasequivalenten verbruiken, moet duurzaamheidsmaatregelen treffen die zich binnen vijf jaar terugverdienen.
“Als bedrijven op eigen kosten een scan laten maken, kunnen ze vervolgens door ons begeleid worden bij de daadwerkelijke aanpak. Sinds 1 juli geldt er echter ook een omgekeerde bewijslast en moeten ze aantonen aan alle verplichtingen te voldoen. Anders kan de omgevingsdienst OMWB daarop handhaven. Daarover zijn binnen de Green Deal eveneens afspraken gemaakt.”
De reden dat het project op Kraaiven en Vossenberg van start ging, is volgens Van Boxtel tweeledig. “Bij Kraaiven was eerder een duurzaamheidsonderzoek gehouden, waar een aantal vervolgstappen uit kwam. Het wilde hierbij gezamenlijk optrekken met het naastgelegen Vossenberg.” Daarnaast was MOED benaderd door de gemeente Tilburg. Die ging op deze bedrijventerreinen de regelgeving rond duurzaamheid handhaven, maar wilde tegelijk ook een stimuleringsimpuls geven.
“Je hebt een collectief nodig.”
Verbreding opdracht
Een paar maanden nadat de gesprekken waren gestart haakte ook de PNB bij dit initiatief aan. Die stelde volgens de projectmanager een verbreding van de opdracht voor, onder meer op het gebied van de circulaire economie, het benutten van elkaars reststromen.
Andere pijlers zijn volgens Van Boxtel klimaatadaptatie, biodiversiteit en het grootschalig opwekken van energie op de bedrijventerreinen. Op dit moment wordt gedacht aan het collectief en strategisch plaatsen van windmolens en aan het uitwisselen van energie. Want wellicht heeft een bedrijf met veel zonnepanelen op het dak minder behoefte aan stroom dan de buren.
“Alle partijen aan tafel waren ervan overtuigd dat je breder moet kijken dan naar individuele bedrijven alleen. Je hebt een collectief nodig om echt grote stappen te kunnen maken.”
Vliegwiel
De Green Deal blijkt een vliegwiel te zijn voor duurzame initiatieven op beide bedrijventerreinen. Zo zijn op Vossenberg West II twaalf ondernemers nu bezig met het collectief opwekken van stroom en bekijken ze ook de mogelijkheden van een eigen netwerk voor energie en distributie daarvan.
“Nu we de Green Deal hebben, merk je dat deze thema’s opgepakt worden”, ervaart Van Boxtel. “Je hebt kaders en voorwaarden geschapen om aan de slag te kunnen. Er is een netwerk van mensen, kennis, capaciteit, bestuurlijk draagvlak en budget.”
“De problematiek was voor ondernemers
nog te-ver-van-mijn-bed.”
Trots
Dat ook klimaatadaptatie op de agenda van Green Deal is gekomen, maakt Van Boxtel nog het meest trots. Want hoewel er op beide bedrijventerreinen zeker plekken zijn waar hittestress en wateroverlast wordt ervaren, was de problematiek voor ondernemers nog te-ver-van-mijn-bed.
“De projectgroep heeft er veel tijd aan besteed. We merken nu dat bedrijven klimaatadaptatie als een toegevoegde waarde zien.” De Water & Groen Safari is er een mooi voorbeeld van. “Daarbij zagen we dat de afwatering op diverse plekken naar het riool leidt, terwijl die eigenlijk naar het groen moet.” De manager van MOED weet zeker dat bedrijven nu maatregelen gaan nemen, al dan niet samen met de gemeente.
Mede-eigenaar
Voor wie ook met de Green Deal aan de slag wil, heeft hij een tip: ga dit voorbeeldproject níét kopiëren. “Het proces om met alle partijen te komen tot zo’n deal is de basis voor succes. Anders is het niet van hen zelf. Ik ben ervan overtuigd dat alle bij de Green Deal betrokken partijen zich mede-eigenaar voelen.”
De Green Deal voor verduurzaming van de bedrijventerreinen Kraaiven en Vossenberg in Tilburg is ondertekend door: de bedrijfsverenigingen Vitaal Kraaiven en Vitaal Vossenberg, Gemeente Tilburg, Omgevingsdienst OMWB, Provincie Noord-Brabant, BOM Renewable Energy en Stichting MOED.